Een cryptische tweet van Tesla-topman Elon Musk zette vorige week beleggers op het verkeerde been en liet de aandeelwaarde van een medisch bedrijfje in Texas bijna vertwaalfvoudigen.

Dat was niet de intentie van Musk; met zijn tweet „Gebruik Signal” doelde hij op de berichtenservice.

De chatdienst kreeg vorige week na het nieuws over de privacywijzigingen van WhatsApp een explosieve groei aan gebruikers te verwerken. In totaal downloadden ruim 50 miljoen Androidgebruikers de chatdienst. Het aantal downloads op iOS is niet bekend.

Volgens de Financial Times werd het Amerikaanse Signal vorige week ruim 8,8 miljoen keer gedownload. De week daarvoor waren dat nog 246.000 downloads. Bij concurrent WhatsApp daalde het aantal downloads met 14 procent naar 9,7 miljoen.

Alle commotie zorgde ervoor dat WhatsApp de privacywijzigingen uitstelde van 8 februari naar 15 mei „om gebruikers beter voor te lichten.” Zij die het nieuwe beleid niet accepteren, kunnen vanaf die datum geen gebruik meer maken van WhatsApp.

De kritiek op WhatsApp zit hem in de privacyvoorwaarden. Gebruikers in de Europese Unie krijgen een melding met daarin twee aandachtspunten. Bij gebruikers buiten de EU is daar een omstreden derde punt aan toegevoegd.

In dat gewraakte punt meldt WhatsApp dat het vanaf 15 mei nauwer gaat samenwerken met haar moederbedrijf Facebook. Concreet betekent dit dat WhatsApp de data van al haar gebruikers gaat delen met Facebook.

Ook de data van mensen die geen Facebook gebruiken, komen in handen van de techreus. Zorgelijk, volgens IT Security Engineer Martien van Dijk. „Facebook heeft geen goede reputatie op het gebied van privacybeleid.”

Broodbeleg

Nee, Facebook komt niet te weten welk broodbeleg je fotografeert en naar je contact appt. Waar het bijvoorbeeld wél achter komt, is de locatie van de gebruiker, welke telefoon gebruikt wordt en wie de contacten zijn. Die informatie wordt metadata genoemd.

Metadata zijn voor Facebook interessant, omdat het zo het gedrag van zijn gebruikers in kaart kan brengen. Op die manier kan het beter gerichte advertenties aanbieden en kan het bijvoorbeeld politieke partijen en hun belangen helpen.

Dit is dan ook de reden waarom WhatsApp gratis lijkt. „WhatsApp is niet gratis, je betaalt met je data”, legt Van Dijk uit. Voor hem is het mijden van WhatsApp een principekwestie. „WhatsApp heeft wel privacyvoorwaarden, maar die van Signal zijn beter. Ik zie geen reden waarom ik allerlei persoonlijke gegevens met WhatsApp en dus met Facebook moet delen.”

Volgens Van Dijk heeft concurrent Signal privacy juist wel hoog in het vaandel staan. „Deze chatdienst is een non-profitorganisatie en heeft geen commerciële belangen”, aldus Van Dijk. „Daarnaast worden alle data versleuteld; niemand heeft toegang tot je gegevens. Dit belooft Signal niet alleen, dit laat het ook zien door zijn open source code.”

Gevoelig

Privacy is ook belangrijk voor Hannie Huls. „Ik gebruik Signal met name om gevoelige informatie te versturen”, aldus de 26-jarige masterstudent speltherapie. „Ik vind het een prettig idee dat mijn privacy beter gewaarborgd is bij Signal.”

Huls merkt in haar omgeving dat steeds meer mensen zich bezighouden met privacy en met de macht die grote techbedrijven als Google en Facebook hebben.

Toch is het niet eenvoudig om over te stappen naar een andere chatdienst. „In mijn omgeving gebruiken mensen Signal, maar ik moet WhatsApp nog wel gebruiken om met studiegenoten te chatten”, aldus natuurkundestudent Pieter van Zoelen (21).

Van Dijk herkent dit probleem. „Ik was best bang om dingen te missen als ik WhatsApp zou verwijderen. Toch denk ik dat het beter is.” Volgens hem zijn veel gebruikers nog niet dagelijks actief. „Ik merk wel dat dit aantal de laatste tijd toeneemt.”

Die plotselinge groei zorgt voor haperingen bij Signal. Afgelopen weekend lag de berichtenservice er meer dan 24 uur uit.

Ondanks de snelle groei moet Signal nog flinke stappen zetten, wil het WhatsApp van de troon stoten als voornaamste chatdienst. Toch hopen Signalgebruikers dat meer mensen WhatsApp links laten liggen. Volgens Huls moeten gebruikers bewust zijn van de consequenties die het nieuwe beleid met zich meebrengt. „We moeten het probleem niet groter maken dan dat het is, maar tegelijkertijd is wijsheid in het delen van onze persoonlijke data belangrijk.”