Abdelkader Benali spreekt na omstreden uitspraken niet op 4 mei
Schrijver Abdelkader Benali heeft zich teruggetrokken als spreker tijdens de herdenkingsbijeenkomst op 4 mei in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Aanleiding daarvoor is de ophef die is ontstaan over uitspraken die hij eerder deed over Joden. Volgens hemzelf gebeurde dat in „een dronken bui.”
„Op 4 mei komen we bij elkaar om te herdenken en de discussie rond mijn uitlatingen mag mensen daarbij niet hinderen. Daarom heb ik besloten dat het beter is als een ander de lezing houdt”, stelt Benali.
„Ik heb gesprekken gehad met vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschappen, pittige maar ook goede gesprekken”, twitterde de schrijver donderdagmiddag. „Zij waren van goede wil. Helaas moesten ze concluderen dat er niet genoeg draagvlak is voor mijn voordracht. Ik respecteer dat. (Geen ironie!)”
Hij heeft eerder wel bij andere herdenkingen gesproken en stilgestaan bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. „Bij die gelegenheden werd hij juist geroemd om zijn inlevingsvermogen”, stelde het Nationaal Comité donderdagmiddag. „Hij heeft zich daarbij altijd zeer begaan getoond met de oorlogsslachtoffers. Om die reden had het Nationaal Comité 4 en 5 mei Benali uitgenodigd. Het Nationaal Comité 4 en 5 mei begrijpt en respecteert zijn keuze en betreurt de ontstane onrust.”
L. Vogelaar
Amsterdam-Zuid
Benali deed de uitspraken in juli 2006 tegen Harald Doornbos in de Libanese hoofdstad Beiroet, waar beiden waren om verslag te doen van de strijd tussen Israël en Hezbollah. Benali verzuchtte toen over Amsterdam-Zuid: „Daar blijkt het vol te zitten met Joden. En het vervelendste is: het zijn zoveel Joden. Amsterdamse Joden. Je voelt je als Marokkaan nauwelijks op je gemak. Het lijkt Israël wel. Heel irritant allemaal. Zoveel Joden, dat voelt gewoon gek aan.”
Doornbos gebruikte de uitspraken in 2010 voor een column in HP/De Tijd. Op verzoek van Benali is die column onlangs van de website verwijderd.
„Die uitspraken heb ik gedaan”, verklaarde de schrijver woensdag in Het Parool. „Maar je moet het in de sfeer zien waarin we zaten. Er was oorlog, er waren bombardementen en we lagen op de grond, ik dronk een wijntje. We bliezen stoom af tijdens die borrel. Ik zei het in een dronken bui. Het was zwarte humor, ironie en meligheid, achteraf gezien misplaatst.”
Benali zegt te begrijpen dat Joden zich eraan storen. „Maar ik meen het niet. Ik neem er afstand van, het is niet letterlijk bedoeld. Ik heb ook Joodse vrienden en interview Joodse schrijvers.”
Verontwaardiging
Het Nationaal Comité 4 en 5 mei en Joodse organisaties als het CIDI kregen tientallen verontwaardigde telefoontjes binnen over de te houden voordracht. „Onbegrijpelijk dat deze Abdelkader Benali, die niets heeft met de jaren ’40-’45, bij dezelfde herdenking gaat spreken waar vorig jaar onze koning Willem-Alexander op briljante wijze precies dat heeft verwoord waarop speciaal Joods Nederland al zolang zat te wachten”, schreef opperrabbijn Jacobs. „Wat was dat een bemoediging! En nu komt deze figuur…?”
Hoofdredacteur Esther Voet van het Nieuw Israëlitisch Weekblad wees erop dat Benali vaker bedenkelijke uitspraken heeft gedaan.
Aanvankelijk was Benali niet van plan zich terug te trekken als spreker tijdens de bijeenkomst die voorafgaat aan de jaarlijkse dodenherdenking op de Dam in Amsterdam. Donderdag besloot de schrijver er alsnog van af te zien.