Een onwaarschijnlijke week luidt het angstaanjagend begin van 2021 in
Het was me een week van onwaarschijnlijke gebeurtenissen. Het begon met de strijd om de twee laatste Senaatszetels in de Amerikaanse staat Georgia. Maar de aandelenkoersen gingen omhoog.
Democraten hadden in Georgia daar sinds 2000 geen zetel weten te winnen. Als ze nu een meerderheid in de Senaat zouden weten te bemachtigen, zouden ze zowel het Witte Huis als beide Kamers van het parlement in handen hebben.
Diep in de nacht Nederlandse tijd –mijn zak chips was nagenoeg leeg– werd het duidelijk dat dat ging lukken. De volgende dag zouden de Democraten nóg een groot feest hebben; het Amerikaanse parlement zou officieel maken dat Joe Biden Donald Trump verslagen had bij de presidentsverkiezingen.
In plaats van de Amerikaanse democratie aan het werk te zien, zagen we echter op onze schermen wat anders. De voor de dictatoriale bananenrepublieken gereserveerde taferelen speelden zich af in het huis van het Amerikaanse parlement. De verliezend president zweepte de van woede door het verlies zinderende menigte aan het parlement te bestormen.
Dat deden ze, al plunderend. De bijeenkomst van het parlement werd onderbroken en de afgevaardigden renden voor hun leven. Ze blokkeerden de deuren van hun kamer met meubels om de indringers buiten te houden. Beveiligers stonden met getrokken pistolen op de deur gericht. We waren getuige van een staatsgreep in de Verenigde Staten (VS).
Ik keek er, net zoals miljoenen anderen, verbijsterd naar. Ik kreeg flashbacks naar begin jaren negentig. Toen speelde iets soortgelijks zich af in voormalig Joegoslavië. Mijn zoontje werd wakker. Hij zag mij in de woonkamer zitten. Wat doe jij nog op, vroeg hij verbaasd. „Naar de geschiedenis te kijken” antwoorde ik – in gedachten toevoegend „alweer”.
De econoom in mij verwachtte op de financiële markten als reactie als bakstenen dalende aandelenkoersen en een explosie van de goudprijs. Niet alleen als een direct gevolg van voorgaande taferelen. Ook omdat een Democratische meerderheid in de Senaat een nog grotere kans betekent op een hoger begrotingstekort en staatsschuld. Plus: hogere winstbelasting, meer regels voor de Big Tech (internetgiganten) en nog langer het zeer ruime monetair beleid in de VS.
Maar de aandelenkoersen beleefden een meer dan uitstekende week. Nieuwe records werden gevestigd. Een forse daling was er ook: op de goudmarkt.
Voor mij bevestigen die ontwikkelingen dat economische vooruitzichten en andere van oudsher belangrijkste factoren voor de koersen, naar de achtergrond zijn verdrukt. Door die ene vraag: wat gaan de centrale banken doen? Als het antwoord is dat de kans dat de geldpersen nog harder zullen gaan draaien of langer aan zullen staan, doet de rest er niet meer toe. De koersen blijven dan surfen op de monetaire golven die de centrale banken veroorzaken en blijven veroorzaken.
Anders gezegd: het bevestigt dat er eigenlijk geen vrije markten meer zijn; dat mechanisme is uitgezet door de centrale bankiers. Als u mij vraagt wanneer de vrije markten terug zullen keren, moet ik eerlijk vertellen geen idee te hebben. Best een angstaanjagend begin van 2021 en dit decennium.
De auteur is monetair econoom en hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer.