RTÉ maakte het nieuws zaterdagmiddag bekend en zegt zich te baseren op bronnen bij de EU. Het aanbod aan de Britten vertegenwoordigt een waarde van 160 miljoen euro. Het VK wil echter 60 procent van de vis die EU-schepen nu nog in zijn zeeën boven water halen.

Volgens cijfers die RTÉ heeft ingezien, heeft de Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier aangeboden voor een waarde van 47 miljoen euro aan makreel in te leveren, 12 miljoen euro aan Noordzeetong, 8 miljoen euro aan haring en 5 miljoen euro aan garnalen. De acht betrokken EU-kuststaten hebben de afgelopen tijd intensief met elkaar onderhandeld om de pijn zo eerlijk mogelijk te verdelen.

Het VK wil bovendien over drie jaar als onafhankelijke kuststaat jaarlijks met de EU onderhandelen over toegang tot elkaars wateren en verdeling van visquota. De EU zette aanvankelijk in op een overgangsperiode van tien jaar, maar heeft dat inmiddels verlaagd naar zes jaar.

De Nederlandse organisaties van kottervissers VisNed en Nederlandse Vissersbond en de organisatie van pelagische reders RVZ zijn verbijsterd. „Onze vissers worden bestolen”, zegt VisNed-directeur Pim Visser. RVZ-voorman Gerard van Balsfoort, die tevens voorzitter is van de Europese visserijkoepel EUFA: „We voelen ons verraden als dit zo wordt doorgezet.”

Het EU-aanbod aan het VK is volgens de drie organisaties niet in overeenstemming met het onderhandelingsmandaat, zoals dat door de lidstaten is afgesproken en door het Europees Parlement bekrachtigd. Ze noemen het „volstrekt onaanvaardbaar” dat Europese vissers visgronden moeten opgeven waar ze „al eeuwen” hun netten uitwerpen. Bovendien biedt het EU-aanbod niet „de beloofde stabiliteit op lange termijn” omdat er na vijf of zes jaar opnieuw moet worden onderhandeld met de Britten.

De organisaties willen dat de visserij „een integraal onderdeel” blijft uitmaken van de beoogde handelsovereenkomst met het VK. Tot nu toe koppelde Europa een deal over visserij steeds aan de toegang van de Britten met hun eigen vis tot de Europese markt.

Ook de Ierse vissersorganisatie KFO wil dat Barnier zich houdt aan zijn mandaat, wat erop gericht was om de status quo te handhaven. Het VK en de EU delen honderd visbestanden met elkaar. Volgens KFO-voorman Seán O’Donoghue zal het voorstel van Barnier de ondergang van de Ierse visserijbranche inluiden, meldt RTÉ.

EUFA-voorzitter Gerard van Balsfoort zei zaterdag tegen de NOS dat de EU het spel niet slim heeft gespeeld. „Wat ik niet begrijp: iedereen zegt dat een handelsakkoord voor de Britten veel belangrijker is dan voor de EU. Waarom kun je dan geen concessies krijgen op de visserij? Zij hebben de grote prijs, een handelsakkoord, straks binnen en wij gooien er nog een stuk visserij-omzet achteraan. Dat begrijp ik gewoon niet.”

Ondanks herhaalde beloften worden de belangen van vissers nu toch verkwanseld en dreigt het einde voor een groot deel van de industrie, vreest Van Balsfoort. „Onze vissers moeten worden beschermd”, zegt hij.

Visserij is een van de laatste obstakels voor een handelsdeal. Barnier zei vrijdag dat „het moment van de waarheid” is aangebroken, maar dat er nog altijd aanzienlijke meningsverschillen zijn. Het Europees Parlement wil dat er uiterlijk zondag een akkoord ligt, zodat er nog tijd is om het voor 1 januari te behandelen.

Zonder akkoord verliezen EU-vissers overigens ook hun tot nu toe gegarandeerde toegang tot Britse wateren.