Bestuurder in een goddelijk ambt
Elke avond was de 54-jarige T. A. Viezee vorige week te vinden in jongerencentrum Get Down. Meeleven met de rouwende bevolking was voor hem belangrijk. Donderdag neemt hij officieel afscheid als ChristenUnie-burgemeester van Zeewolde, nadat hij op 1 oktober al was teruggetreden. Viezee wordt predikant van de Nederlandse gereformeerde kerk in Krommenie.
Oktober was een inktzwarte maand voor de inwoners van de Flevolandse gemeente. In de nacht van 2 op 3 oktober botsten vlak bij het dorp twee scooters op elkaar. Twee jongens uit Harderwijk en een Zeewoldenaar kwamen om het leven. En vorige week zondagochtend kwamen vijf jonge Zeewoldenaren om bij een ongeval op de snelweg A35 bij Almelo. Een dag later ontstond er spontaan een stille tocht, waaraan zo’n 1000 mensen deelnamen.
Het tekent volgens Viezee de saamhorigheid in de gemeente die hij verlaat. Een maand geleden, vlak voor de dodelijke ongevallen, trad hij af. Als hij nog burgemeester zou zijn geweest, zou Viezee zeker bij de nabestaanden langs zijn gegaan. Het was zijn gewoonte om enkele dagen na een dodelijk ongeval de nabestaanden te bezoeken. „Maar nu ik geen burgemeester meer ben, kan dat niet meer. Daarom ben ik vorige week elke avond in het jongerencentrum geweest. Ik merkte dat dat werd gewaardeerd.”
Hebt u op pastoraal gebied nog wat voor de nabestaanden kunnen doen?
„Ik ben hun predikant niet en ik ben ook hun burgemeester niet meer. Ik heb hierin dus geen specifieke rol. Maar je moet je afvragen hoe je als christen op zo’n situatie reageert. Iedere christen moet reageren vanuit zijn geloof. Wanneer ik in het verleden bij nabestaanden langsging, sprak ik ook over het geloof. Mensen wisten dat ik christen ben en verwachtten dat ook.”
Viezee heeft zich in zijn functie van burgemeester nooit belemmerd gevoeld om over zijn geloof te spreken. Dat de gemeente Zeewolde niet specifiek christelijk is, deed daar niets aan af. „Je moet je christenzijn uiten door je opstelling. Je doet niet christelijk, je bent het. Bijbelteksten aanhalen en preken heeft in de raadzaal geen zin. Een christelijke bakker verkoopt ook geen christelijke broodjes. Het heeft te maken met de manier waarop je met je geloof omgaat. Ik hoop dat er een jaloersmakend element in zit. In elke roeping moet je staan in navolging van de Heere Jezus.”
Volgens Viezee is het belangrijk om in gesprek met andersdenkenden behoedzaam om te gaan met bijbelteksten. Als voorbeeld noemt hij de zondagsheiliging. „Je moet in die kwestie de nadruk leggen op praktische consequenties van de 24-uurseconomie. Daarna kan je uitleggen hoe doordacht de Bijbel is om uit te gaan van zes werkdagen en een rustdag. Mensen kunnen de praktische waarde van de Bijbel niet ontkennen. Maar het opgeheven vingertje heeft geen enkele zin. Je moet erom denken dat je God niet voor je karretje spant.”
Enkele jaren geleden maakte u op zondag uw opwachting in het tv-programma Buitenhof.
„Dat zou ik zo weer doen. Het onderwerp was ”God, Nederland en Oranje”. Ik kon daar over het geloof vertellen. Als dat niet het geval was geweest, dan had ik het niet gedaan. Voorzover het in mijn vermogen ligt, probeer ik de zondag te heiligen. Maar ik ben tegen het dwangmatig naleven van zondagsheiliging. Je kunt een mogelijkheid om mensen het Evangelie uit te leggen toch niet voorbij laten gaan omdat het zondag is?”
Viezee staat sinds 1977 met een zekere regelmaat op de kansel. Lange tijd preekte hij in de Nederlandse Hervormde Kerk, veelal in gemeenten die gelieerd zijn aan de Gereformeerde Bond. Ook catechiseerde hij. Sinds hij in Zeewolde woont, is Viezee Nederlands gereformeerd. In Alphen aan den Rijn, waar hij 23 jaar woonde, was hij voor de RPF raadslid, fractievoorzitter en wethouder. Toen hij in 1999 burgemeester werd, bleef hij preken. Enkele maanden geleden deed hij kerkelijk examen en werd hij beroepbaar gesteld.
De kandidaat-predikant denkt dat de overgang van het ene naar het andere ambt vrij gemakkelijk zal verlopen. „Kerk en staat zijn geen gescheiden werelden. De kerk doet veel aan hulpverlening die de overheid laat liggen. Maar het gaat fout als de kerk op de stoel van de overheid gaat zitten. Kerk en macht gaan ten principale niet samen.” Volgens Viezee zijn kerk en staat ook niet binnen één persoon te scheiden. „Als er een verschil is tussen datgene wat je dagelijks doet en wat je gelooft, rammelt er wat. Dat gold ook voor mij als burgemeester.”
In zijn nieuwe functie, als predikant, komt Viezee in een kerkelijke gemeente met zo’n 320 leden. Hij ziet zijn ambt duidelijk als een roeping. Zo kijkt hij ook aan tegen zijn gemeente. „Het was de eerste gemeente die een beroep op mij uitbracht. Ik heb daar enkele keren gepreekt, ook juist op een moment dat er een jongere was overleden. Zoiets geeft meteen een band.”
Viezee ziet zijn verandering van ambt niet als degradatie, zoals sommigen er volgens hem over denken, maar juist als promotie. „Ik was tot nu toe een kroonbenoemde met een kleine k. Nu word ik Kroonbenoemde met een grote k. Waar ik ook sta, ik heb een plek in de wereld. Zeker vanuit het geloof.”