Die noodtoestand zou moeten gelden totdat CO2-neutraliteit is bereikt, ofwel dat er geen extra broeikasgassen meer in de atmosfeer vrijkomen, zei Guterres bij de start van de eendaagse top.

Meer dan zeventig wereldleiders zullen de eendaagse virtuele bijeenkomst toespreken vijf jaar na het klimaatakkoord van Parijs van 2015. In Parijs hadden de staten afgesproken de temperatuurstijging zo dicht mogelijk bij de 1,5 graden te houden, zei Guterres. Maar de daar gedane toezeggingen over klimaatbescherming waren niet voldoende.

Als de wereldgemeenschap niet van koers verandert, wordt in deze eeuw een catastrofale temperatuurstijging van meer dan 3 graden verwacht. „Kan iemand ontkennen dat we met een dramatische noodsituatie worden geconfronteerd?” vroeg Guterres.

De klimaatnoodsituatie is al uitgeroepen door 38 landen, zei de VN-topman. Daarbij houden ze rekening met urgentie en het risico van klimaatverandering. „Ik roep alle anderen op om mee te doen.”

Veel steden, regio’s en landen hebben al een klimaatnoodtoestand uitgeroepen, het Europees Parlement deed dat in november 2019 voor de hele EU. In de regel is dit een symbolische handeling die de urgentie van de klimaatcrisis onderstreept.

De opleving na de coronapandemie biedt een kans om de economie en de samenleving op een „groen pad” te krijgen. „Maar dat gebeurt nog niet”, waarschuwde Guterres. De economisch sterke G20-staten geven met hun economische stimuleringspakketten 50 procent meer uit aan zaken als productie en verbruik van kolen, olie en aardgas dan aan klimaatvriendelijke energie. „Dat is niet acceptabel”, zei de secretaris-generaal van de VN.