Rook Belder, secretaris van Oranjevereniging Koningin Wilhelmina Westmaas, vertelt het verhaal achter het monument.

Wie waren de slachtoffers voor wie het monument is opgericht?

„Onder de tien gevallenen zijn vijf mannen die een Engelse vliegenier hadden geholpen, maar verraden en vervolgens gefusilleerd werden. Om de daders te vinden, verhoorden de Duitsers alle mannen uit Westmaas tussen de 18 en de 55.

Bastiaan de Pee is een jongetje dat om het leven kwam toen een Duitse granaat ontplofte.

Jan Willem Witvliet sneuvelde tijdens een zeeslag op de Javazee tegen Japan.

Drie andere mannen die we herdenken zijn de verzetsstrijders Jaap van Etten, Nicolaus Bout en Johannes Kolf. Van Etten werd op 4 mei 1945, de dag voor de capitulatie, doodgeschoten door een groep dronken Duitsers. Kolf nam deel aan een overval op de Leeuwarder strafgevangenis waarbij vijftig mensen werden bevrijd.”

Wie heeft het monument ontworpen?

„Eelse Bies, een kunstenaar uit Maasdam. Het ontwerp is een gat in de vorm van een traan. Het doorkijkje symboliseert dat er na lijden perspectief is voor de toekomst.”

Wie nam het initiatief voor het oprichten van het monument?

„Het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Deze stichting stimuleert organisaties om in ieder dorp een monument op te richten, zodat het verhaal doorverteld wordt.

De Oranjevereniging heeft dit initiatief opgepakt. Bij de gemeente vroegen we een vergunning aan voor het plaatsen van het monument bij de dorpskerk.

In 2016 zijn we begonnen met een sponsoractie voor het monument. Binnen korte tijd hadden we de benodigde 18.000 euro bij elkaar, dankzij gemeentesubsidie, landelijke fondsen en giften van particulieren. Op 14 april vorig jaar hebben we het monument feestelijk onthuld. Daar was veel familie van de gesneuvelden bij.”

Ziet u een toenemend historisch besef bij de inwoners van Westmaas, of misschien wel landelijk?

„Dat is landelijk het geval, daar ben ik van overtuigd. Er is grote belangstelling voor 4 mei, niet in het minst onder jonge mensen. Zo blijven de verhalen in herinnering.

Voorgaande jaren was de dodenherdenking bij Heinenoord, een naburig dorpje. Daar komen jaarlijks zo’n 600 mensen op af, ondanks de meivakantie. Ik vind het bijzonder dat de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog nog zo leeft.”

In de schijnwerpers: rubriek voor opmerkelijk regionaal nieuws.