Dat schreven onderzoekers van het VUmc in Amsterdam deze week in het Journal of Gerontology. In 2012 kreeg 3,4 procent van de onderzochte ouderen in de leeftijd van 65 tot 85 jaar te maken met een onomkeerbare cognitieve achteruitgang. In 1995 was dit 2,5 procent. Tegelijkertijd neemt het aantal ouderen in Nederland toe. Psycholoog Hannie Comijs, onderzoeker bij LASA, een langlopend onderzoek van de VU naar de oorzaken van dementie en veroudering, denkt daarom dat het verstandig is dat de gezondheidszorg rekening houdt met deze toename.

Achteruitgang

LASA volgt sinds 1992 een groep van drieduizend ouderen tussen de 65 en 88 jaar en trok aan de hand van zeven meetmomenten de conclusie dat de kans op onomkeerbare cognitieve achteruitgang in deze leeftijdscategorie toeneemt. Comijs: „Vrijwel elke vorm van dementie kenmerkt zich door deze achteruitgang. Maar deze treedt al op voordat een arts de diagnose dementie stelt. Om zeker te weten dat deze achteruitgang onomkeerbaar was, hebben we gekozen voor een marge van drie jaar en dus cijfers van 1992 tot 2016 gebruikt, zodat we een conclusie konden trekken voor de periode tussen 1995 en 2012.”

LASA blijft de ouderen ook de komende jaren volgen.

Ondanks de toename van de kans op dementie durft Comijs geen voorspellingen voor de toekomst te doen. „Omdat we niet weten wat de oorzaak van de toename is. In eerste instantie dachten we dat er een verband zou bestaan tussen een ongezonde levensstijl en de kans op dementie. Want je ziet dat er onder ouderen een toename is van het alcoholgebruik en dat ze minder bewegen. Dit verband vonden we wel, maar het verklaart niet de toename. Er moeten dus andere factoren zijn die we nog niet kennen, die de grotere kans verklaren.”

Levensstijl

Comijs pleit er daarom voor alle mogelijke oorzaken te onderzoeken. „Het zou bijvoorbeeld kunnen dat omgevingsfactoren een rol spelen, zoals lucht- en geluidsvervuiling. Of iets als stress.” Ze benadrukt dat een gezonde levensstijl de kans op dementie niet doet afnemen, maar de gevolgen hiervan wel kan vertragen. „Het is met je hersenen net als met je spieren: als je ze niet gebruikt, raak je ze kwijt. Maar dat je dementie kunt voorkomen, zul je geen enkele neuroloog horen zeggen.”

Comijs hoopt dat wetenschappers op een bepaald moment wel zullen ontdekken wat de oorzaak van dementie is. „Het zou kunnen dat er genetische veranderingen zijn opgetreden, maar we weten het nog niet. We zoeken ons suf.”