Voor het eerst sinds het uitroepen van de islamitische staat door IS wordt Amsterdam met naam en straat bedreigd op met de terreurbeweging verbonden sociale media. De hoofdstad is daarmee de eerste Nederlandse stad die zo rechtstreeks in beeld is als doelwit.

Op een van de reeks pamfletten die op aan IS verbonden sociale media zijn verschenen, wordt de Kalverstraat vlak voor de Munttoren afgebeeld, met een zwarte IS-vlag boven op het torenkruis. „Zeer binnenkort bij jullie thuis te zien”, staat erbij vermeld, met als datum 1-1-2018. Op de foto neemt een met een kalasjnikov bewapende man de straat onder vuur.

Het pamflet hoort bij een kleine reeks die begon met een foto van een zelfmoordterrorist die met een auto op het Sint-Pietersplein in Rome inrijdt op mensen daar. Daarna kwamen de pamfletten over een aanslag in Oxfordstreet in Londen en de Kalverstraat in Amsterdam.

De pamfletten volgen met de afbeeldingen de eerdere instructies voor ‘eenzame wolven’ om aanslagen te plegen in het Westen met messen, kalasjnikovs of door op een dichte menigte in te rijden. De oproepen zijn de afgelopen weken verhevigd, nadat het zogenaamde United Cyber Caliphate (UCC), een van de drie ‘cyberlegers’ van IS, weer actief was geworden.

De foto van de Kalverstraat die op de aankondiging van IS te zien is, komt van de Arabische versie van de website Travelerpedia. Bij de afbeelding staat een omschrijving van de Kalverstraat als „de drukste winkelstraat in Amsterdam, alleen voor voetgangers en zonder verkeer.” Dergelijke drukke winkelstraten staan boven aan de lijst van ‘ideale doelwitten’ die IS en al-Qaida regelmatig hebben gepubliceerd, onder meer vlak voor de aanslag op de centrale straat Ramblas in het Spaanse Barcelona.

Het Europese Contraterrorismecentrum van Europol wil niet reageren op de directe bedreiging richting Amsterdam en Londen. „Wij geven geen commentaar op individuele video’s van IS”, aldus woordvoerder Jan Op Gen Oorth in een reactie. Wel wijst hij erop dat Europol erg actief is in „het verwijderen van online jihadistische propaganda. Meer dan 90 procent van de inhoud op ruim dertig onlineplatforms in acht talen is met succes verwijderd.”

Maar bij een test bleek dat bijvoorbeeld de IS-terreurgids voor moedjahedien in het Westen nog moeiteloos op internet kan worden opgevraagd. En kort daarvoor had de aan IS verbonden Tech Group juist gemeld dat hij in november alleen al ruim 2700 nieuwe socialemedia-accounts voor IS heeft opgezet. Begin november wist de aan IS gelieerde hackersgroep Team System DZ 800 websites van scholen in de VS te hacken en daarop jihadistische oproepen te plaatsen. Het cyberleger van IS kondigde vorige week aan meer van dergelijke aanvallen op westerse socialemediasites en overheidswebsites te zullen uitvoeren.

Opvallend is wel dat het ‘maandblad’ van IS, Rumiyah (Rome), dat gericht is op volgelingen in het Westen, al twee maanden niet meer is verschenen. De directeur van de contraterrorismeorganisatie SITE Intelligence, Rita Katz, brengt dit in verband met de zware nederlagen van Islamitische Staat in het hartgebied van het ‘kalifaat’ in Syrië en Irak.

Nieuwe fase

Wel heeft IS nieuwe versies gepubliceerd van de in het Arabisch geschreven nieuwsbrief al-Naba (het Nieuws), naast verschillende nieuwe video’s. In een daarvan, Flames of War II (de vlammen van de oorlog), wordt bij beelden van afschuwelijke executies „de nieuwe fase van de jihad” aangekondigd. De bizarre wreedheid van de IS-tak in de Sinaï lijkt daarbij steeds meer als voorbeeld te dienen. De „ware gelovigen” onder de IS-strijders worden met deze voorbeelden opgeroepen om de „beproeving” in Syrië en Irak te doorstaan en door te gaan met de jihad.

Volgelingen in het Westen moeten volgens IS, maar ook volgens recente oproepen van al-Qaida, juist in eigen land toeslaan, zoals afgelopen jaar op de kerstmarkt in Berlijn.