Machinist Martin wil wel, maar kan niet
Staking of niet, sommige dingen op station Utrecht gaan gewoon door. De Russische Tamara zingt haar liederen, bloemenkoopman Van der Veen opent zijn stal en schoonmakers vegen en schrobben. Alsof er niets aan de hand is. Dat gevoel heeft asielzoeker Kuhestani bepaald niet. Hij moet donderdag in Den Haag zijn verblijfsvergunning laten verlengen. Lastig als er geen trein rijdt.
Utrecht CS, donderdagmorgen 7.00 uur. Hier en daar dwaalt iemand over de traverse tussen Jaarbeursplein en stationshal. Vreemd beeld. Normaal op dit tijdstip is het hier topdruk. Vandaag niet. Tamara -strohoed en kleurige kleren- maalt er niet om. Net als anders installeert ze haar cassetterecorder. Met zachte stem zingt ze haar Russische repertoire. Een voorbijganger gluurt naar de opvallende verschijning, maar zijn hand blijft op de knip.
Staccato melden NS-borden wat er aan de hand is: ”Vandaag acties in openbaar vervoer. Geen treinen. Meer informatie op www.ns.nl”. Snackbar Kruys is gewoon open. De uitbater ziet de ongewone rust als pluspunt. „Ik ben invaller; vandaag een lekkere dag voor mij om te werken. Alle treinen hebben een lekke band.”
Treindienstleider en FNV-lid Tonnie Nijenhuis -oranje pet, dito vestje- staat vragers te woord. Of werkwillende machinisten en conducteurs het zwaar krijgen vandaag? „Nee hoor, we leven in een vrij land. Iedereen mag zelf weten of hij staakt.” Nijenhuis schat het aantal niet-werkende collega’s in Utrecht op 60 procent. „Dat is veel. Treindienstleiders staken niet zo makkelijk, omdat hun werk met de veiligheid op het spoor te maken heeft.”
Boven het kaartjesloket staat ”gesloten”. Achter de balie toch twee dames in NS-uniform. Werken ze nu wel of niet? Het antwoord is een papiertje met het nummer van de NS-persdienst. Strak richten de dames hun blik op het dakloze duo dat tegenover hen ligt te slapen.
Warempel, op spoor 15 staat een trein. ”Niet instappen”. Tamelijk overbodig, zo’n boodschap. Op het perron is geen kip te bekennen.
Machinist John Martens loopt de Katreinetoren binnen om zich te laten registreren als staker. Of de verkeerde mensen worden getroffen vandaag? „Ik staak voor mezelf. Ik heb een zwaar beroep met veel onregelmatig werk; ik zit in een constante jetlag. Dit houd ik niet vol tot m’n 65e. Maar eerder stoppen wordt door dit kabinet onmogelijk gemaakt. Ik vind het een knap asociaal beleid.” Boven Martens hangt een veelzeggend bordje: ”Kabinetsplannen hier dumpen”.
Marie van Hal uit Bennekom zit te wachten in de stationshal. Op wat? „De bus naar Parijs.” Aan haar koffer hangt een label van Nood Reizen. „Heel toepasselijk vandaag.”
De bloemenkiosk is open, maar verkoper Van der Veen ziet de dag somber in. „Ik ben m’n omzet kwijt.” Hij wijst naar z’n uitgebreide collectie. „Laat de klanten maar komen, maar ze komen niet.”
Kuhestani Salem staat verdwaasd om zich heen te kijken. Langzaam maar zeker dringt de waarheid tot hem door: er rijden geen treinen. „Dit is vreselijk”, reageert de Afghaanse asielzoeker. „Ik heb om tien uur een afspraak in Den Haag. Op het ministerie van Justitie. Ik moet m’n verblijfsvergunning laten verlengen. Heel belangrijk voor mij.” Hulpeloos kijkt hij naar de borden waar de vertrektijden op horen te staan. Ze blijven leeg. „Ik ga maar naar huis; bellen dat ik niet kan komen.”
Machinist Martin de Waard uit Nieuwegein is vanmorgen om vijf uur begonnen. Begonnen? „Ja, ik wil wel, maar ik kan niet. Het heeft geen enkele zin met werkwillende collega’s te gaan rijden, want 20 kilometer verderop kun je maar zo tot stilstand komen, omdat de treindienstleiding staakt.” De Waard, die in zijn vrije tijd orgel- en koor-cd’s maakt, mag niet naar huis. „Jammer van de tijd. Ik heb thuis genoeg te doen.”