Het planbureau noemt de ingreep in de VUT „een paardenmiddel.” Het denkt dat werkgevers en werknemers tijdens CAO-onderhandelingen toch afspraken blijven maken over mogelijkheden voor werknemers om vervroegd uit te treden.

De levensloopregeling die het kabinet voorstelt, is volgens het CPB alleen aantrekkelijk voor hogere inkomens. Het is naar de mening van het planbureau beter om de bestaande VUT een andere vorm te geven, waardoor het aantrekkelijker is voor werknemers om langer te blijven werken.

Don erkende na afloop van het onderhoud met beide bewindslieden dat de woordkeus in de notitie „gelukkiger” had gekund. Volgens hem is er echter ook sprake van „verkeerde beeldvorming” bij zowel de media als het kabinet. Inhoudelijk staat Don nog steeds achter het stuk: „We zullen het maandag in de Tweede Kamer uitleggen.” Op die dag is er een hoorzitting over de kabinetsplannen. De CPB-notitie is speciaal met het oog daarop geschreven.

Het kabinet wil vanaf 1 januari 2006 de belastingvoordelen van VUT- en prepensioenregelingen afschaffen. Daardoor zullen mensen minder snel gebruikmaken van deze collectieve regelingen en langer aan de slag blijven. Als alternatief komt het kabinet met een levensloopregeling waarbij ieder voor zijn eigen verlof of prepensioen kan sparen.

Vice-premier Zalm veegde vrijdag na afloop van het wekelijkse kabinetsberaad de vloer aan met het CPB-advies. Volgens hem is het niet alleen „onevenwichtig en onvolledig”, maar ook „te snel opgesteld en onhandig geformuleerd.” Volgens Zalm, die voor hij in 1994 de politiek inging directeur van het planbureau was, „is het stuk minder zakelijk dan we van het CPB gewend zijn.”

Volgens de minister van Financiën zijn er twee bezwaren tegen het advies. In de eerste plaats houdt het geen rekening met de enorme groei van het aantal vutters in de toekomst. In de tweede plaats laat het CPB-voorstel toekomstige generaties de uittredingsregeling voor de huidige werknemers betalen. Het kabinet vindt dat iedereen geld opzij moet zetten voor zijn eigen prepensioen of verlofregeling.

De vice-premier gelooft niet dat werkgevers en werknemers ondanks de afschaffing van de fiscale steun, CAO-afspraken zullen maken over vervroegde uittreding. Dat zal volgens hem erg duur worden voor de sociale partners.

De bewindsman bestreed ook de CPB-opvatting dat de levensloopregeling niet te betalen is voor de lagere inkomens. Werknemers hoeven straks geen premies meer te betalen voor collectieve regelingen. Daardoor houden ze geld over en daarvan kunnen ze de premie voor hun levensloopregeling betalen, zo redeneert Zalm.

Minister De Geus van Sociale Zaken nam vrijdag ook afstand van de CPB-kritiek. De bewindsman wil geen collectieve regelingen meer, maar alleen individuele. Degenen die dat niet willen leggen volgens de bewindsman de rekening van de VUT-regelingen neer bij de jongere generatie. Volgens hem heeft het CPB een „politieke keuze” gemaakt.