Zaterdag toch naar de Ginkelse Heide in Ede om een glimp op te vangen van de sobere herdenking van Market Garden? Geen goed plan. De toegangswegen naar de Ginkelse Heide en nabijgelegen parkeerplekken zitten dan dicht. Slechts circa honderd mensen, onder wie de ambassadeurs van de voormalige geallieerde landen, mogen naar een plechtigheid op de hei.

Een dag later blokkeert de gemeente Renkum de wegen naar de Airborne Begraafplaats in Oosterbeek. Veteranen noch nabestaanden van de meer dan 1750 militairen die in september 1944 sneuvelden zijn welkom bij de besloten herdenkingsdienst op de begraafplaats. Om maar te zwijgen over gewone belangstellenden.

Ontknoping

Donderdag 76 jaar geleden begon de Slag om Arnhem. Acht dagen later bliezen de bevelhebbers de operatie af, waarmee de ontknoping van de Tweede Wereldoorlog voor onbepaalde tijd werd uitgesteld. Normaliter worden de gebeurtenissen van de septemberdagen in 1944 groots herdacht, maar door de coronacrisis werden alle herdenkingen die veel publiek trekken afgelast of vinden in besloten vorm plaats. ”Samen herdenken we thuis” is het credo van de organisatoren. Alleen via de livestream van Omroep Gelderland zijn de herdenkingen te volgen.

Niettemin zijn er diverse opties voor wie buitenshuis bij Market Garden wil stilstaan. Zo opent de Oude Kerk in Oosterbeek tot en met volgende week vrijdag iedere middag de deuren. Rond de kerk speelde zich een ware veldslag af.

Wie het in tijden van corona niet zo heeft op besloten ruimtes, kan naar een Airborne Buitenexpositie. Zo is er in Arnhem in de openlucht een tentoonstelling over 28 veteranen te zien. Een voor een delen ze een persoonlijke herinnering aan september 1944. Ook in Driel, Ede en Renkum zijn er buitenexposities.

Een andere optie: met een deskundige op pad gaan. Zo biedt een gepensioneerde kolonel van de Koninklijke Landmacht een tour van een halve of een hele dag aan langs de belangrijkste locaties van de Slag om Arnhem. Bijzonder is dat hij ook oog heeft voor het Duitse perspectief.

Sportief aangelegde types trekken de wandel- of hardloopschoenen aan en lopen de Airborne Freedom Trail: een tocht van 18, 28 of 44 kilometer. Via voornamelijk onverharde paden volg je de voetsporen van de geallieerden, om uiteindelijk bij de John Frostbrug in Arnhem uit te komen. Deze wandeling kan op ieder moment tot en met 31 december worden gemaakt. Onderweg word je geïnformeerd over de omgeving waarin je loopt. Enigszins vergelijkbaar, maar voor minder geoefende wandelaars beter geschikt, is de Rabo Bridge tot Bridge, ook in kindervariant beschikbaar.

Voor wie maar kort de benen wil strekken, is er de White Ribbon Mile: een korte, symbolische wandeling door de uiterwaarden van de Oude Kerk in Oosterbeek naar het herdenkingsmonument aan de Rijn.

Vrijheid ingeperkt

Burgemeester Patricia Hoytink-Roubos van Overbetuwe vindt het juist nu belangrijk om te herdenken, zegt ze tegen de samenstellers van de Airborne Krant 2020. Volgens haar heeft de coronacrisis geleerd wat het is om vrijheid ingeperkt te zien. „Wat het is om minder bewegingsvrijheid te hebben, weten we nu allemaal een klein beetje.”

www.airborne-herdenkingen.nl