Het kwam afgelopen week tot een zware diplomatieke rel tussen Turkije en Frankrijk. Een aantal NAVO-landen neemt op dit moment deel aan een militaire oefening in het oostelijk deel van de Middellandse Zee. Op 10 juni vond hier een bedenkelijk incident plaats. De Franse oorlogsbodem Courbet wilde een schip inspecteren waarvan vermoed werd dat het wapens smokkelde naar de Regering van Nationaal Akkoord in Libië. Een Turks schip zou dit volgens Parijs echter onmogelijk hebben gemaakt. Om die reden trok Frankrijk zich enkele dagen geleden terug uit de NAVO-oefening in de Middellandse Zee. Parijs liet daarop weten een duidelijke positiebepaling van de NAVO te verwachten.

De spanningen tussen de NAVO-lidstaten Frankrijk en Turkije namen de afgelopen maanden snel toe. Eerder had de Franse president Emmanuel Macron al gewaarschuwd dat Turkije „een gevaarlijk spel speelde in Libië.” In de Libische hoofdstad Tripoli zetelt de Regering van Nationaal Akkoord (RNA) die wordt geleid door premier Fayez al-Sarraj. Deze regering wordt internationaal erkend, maar het probleem is dat ze feitelijk slechts de controle had over Tripoli en directe omgeving. In het oostelijke Tobruk bevindt zich een tegenregering die een alliantie is aangegaan met generaal Khalifa Hafter, die gezworen heeft om alle radicale islamisten uit het land te verjagen.

Generaal Hafter was er met zijn ”Libische Nationale Leger” in geslaagd zuidelijk Libië te pacificeren, om vervolgens de opmars naar de hoofdstad Tripoli te beginnen. Hafter kon rekenen op de steun van ondermeer Frankrijk, Rusland en Egypte en zijn militaire campagne verliep succesvol. Afgelopen mei begon het tij echter te keren. Dit is volgens vriend en vijand vooral te danken aan Turkse steun voor de RNA in Tripoli in de vorm van adviseurs, wapens en jihadisten die vanuit Syrië werden overgevlogen naar Tripoli. Hafter en zijn troepen werden plotseling in het defensief gedwongen, terwijl de milities van de RNA in het offensief gingen. Oostwaarts wel te verstaan, richting Sirte.

Dit deed de alarmbellen rinkelen in buurland Egypte. De Egyptische president Sisi dreigde onlangs met militair ingrijpen in Libië in geval de Libische RNA haar opmars naar Sirte voortzette. Caïro liet weten dit als een ‘rode lijn’ te beschouwen die de eigen Egyptische veiligheid betrof. President Sisi kreeg steunbetuigingen uit vrijwel de voltallige Arabische wereld, waar de afkeer is gegroeid tegen wat wel wordt gezien als Osmaans imperialisme.

In het Westen is men vooral huiverig om zich al te kritisch uit te laten over de Turkse president Erdogan en diens buitenlandse avonturen. De Verenigde Staten is er veel aan gelegen om Turkije binnen de NAVO te houden en niet nog verder in Russische armen te drijven. De Europese Unie vreest dat Erdogan weer miljoenen vluchtelingen richting Griekenland stuurt.

De Arabische Liga daarentegen sprak unaniem –minus Qatar– haar steun uit voor de Egyptische president Sisi. In de Egyptische en Saudische pers verschenen artikelen waarin de hoop werd uitgesproken dat Egypte „het leger van Erdogan” een lesje zou leren.