Plannen maken voor de vakantie: het voelt in deze vreemde en onzekere tijd haast ongepast. We zitten midden in een wereldwijde crisis waarvan niemand de consequenties nog kan overzien. Er zijn duizenden mensen overleden en ziek of ziek geweest. Wekenlang was het niet mogelijk om ouderen in verzorgingstehuizen te bezoeken. Onbekommerd naar een verjaardag gaan lijkt iets uit een andere tijd. Gewoon naar de kerk, het werk of de supermarkt: zover is het nog lang niet. Ergens schuurt het om je onder die omstandigheden druk te maken over een familiedag op de hei, een week kamperen in Friesland of een fietstocht langs de Moezel. Zeker als je bedenkt dat het virus nog altijd rondwaart, ook daar. Of je nu thuisblijft of op vakantie gaat: overal zul je op je hoede moeten zijn. En anders herinneren de mensen om je heen je daar wel aan.

Vliegtickets

Anderzijds kan de behoefte om er even tussenuit te breken juist na de achterliggende weken met veel thuiswerk en -onderwijs extra groot zijn. Bovendien hadden veel mensen hun plannen voor de zomer waarschijnlijk al aardig in kannen en kruiken toen de maatregelen om het coronavirus in te dammen half maart bekend werden gemaakt. Wellicht inclusief gereserveerde (en aanbetaalde) huisjes, campings, treinkaartjes, vliegtickets en veerboten. Dan ontkom je er niet aan om erover na te denken wat daar nog van terechtkomt.

Het beeld van de zomer van 2020 is inmiddels wellicht bij velen al een paar keer gekanteld, zeker als het om een buitenlandse bestemming gaat. Een onderzoeksbureau meldde een aantal weken geleden dat 5 miljoen Nederlanders hun plannen om deze zomer de grens over te steken in de ijskast hadden gezet. Dat was nog in de tijd dat zo ongeveer de hele voor toeristen aantrekkelijke wereld op slot zat. En het coronavirus in bepaalde landen nog sneller om zich heen greep dan in Nederland. Logisch dat mensen toen niet stonden te trappelen om daarheen af te reizen. Maar nu het nieuws wat de pandemie in Europa betreft niet zo alarmerend meer is en de Nederlandse overheid deze week het reisadvies voor een aantal landen heeft aangepast, zal de reislust vast ook weer gaan toenemen.

Alhoewel het nog bepaald niet duidelijk is hoe open de grenzen binnenkort echt zullen zijn. De berichten blijven over elkaar heen buitelen, wat voor het perspectief van een toerist die zijn zaakjes graag bijtijds regelt niet zo prettig is. Groot-Brittannië kondigde recent een helder criterium aan: wie het land binnenkomt, moet twee weken in quarantaine. Spanje besloot juist om een dergelijke quarantaineperiode per 1 juli weer af te schaffen.

Bonnefooi

Alhoewel? Er is nog altijd veel onzeker. Dat de Nederlandse overheid het reisadvies voor twaalf landen met ingang van 15 juni versoepelt geeft wel enige duidelijkheid. Maar er zijn ook nog best veel landen waarbij het maar afwachten is wat er wanneer mogelijk is.

Wat vanuit het perspectief van een toerist die zijn zaakjes graag bijtijds regelt niet helpt, is dat alle landen hun eigen koers varen. De berichten buitelen week na week over elkaar heen. In Italië kunnen toeristen bijvoorbeeld nu alweer terecht. Maar Frankrijk heeft nog geen datum bekendgemaakt waarop Nederlanders er weer welkom zijn. Groot-Brittannië kondigde recent een helder criterium aan: wie het land binnenkomt, moet twee weken in quarantaine. Spanje besloot juist om een dergelijke quarantaineperiode per 1 juli weer af te schaffen.

Een avonturier vindt het misschien wel spannend om op de bonnefooi op pad te gaan en aan den lijve te ondervinden hoe het zit met eventuele grensbeperkingen in Europa. Maar de gemiddelde vakantieganger zit vast niet te wachten op dat soort stress.

Trouwens: al is het mogelijk om dat geboekte vakantiepark aan een van de meren in het noorden van Italië te bereiken, heb je daar onder de huidige omstandigheden wel zin in? Stel dat je ziek wordt en in een Italiaans ziekenhuis belandt, waar je ook nog eens niemand kunt verstaan?

Drukte

Maar goed. Als veel Nederlanders die normaal gesproken in de zomer naar een buitenland afreizen dit jaar in eigen land blijven, zou het hier weleens erg druk kunnen worden. In ieder geval op bepaalde momenten en op populaire plaatsen. Wat er op Hemelvaartsdag gebeurde gaf daarvan een inkijkje: volle parkeerplaatsen bij stranden en plassen, mensenmassa’s in steden. Maar ook drukbezette fietspaden en lange rijen –met gepaste afstand– voor afhaalloketten voor koffie en ijs. Onwerkelijke taferelen, als je wekenlang vooral binnen hebt gezeten en nauwelijks een mens hebt gezien. Maar ze illustreren dat het nog niet zo eenvoudig is om afstand te houden en drukte te mijden als Nederland er massaal op uit trekt.

Hoe doe je dat: mensen mijden als je een dagje uitgaat? Een eenvoudig recept daarvoor bestaat helaas niet. Maar er vallen wel een paar grote lijnen te trekken.

Wat deze zomer waarschijnlijk niet zo’n goed idee is: een dagje naar een populaire stad. Zelfs in het centrum van een middelgrote plaats kun je op een doordeweekse middag buiten het vakantieseizoen al het gevoel krijgen dat je geen kant op kunt. Bijvoorbeeld als er voor twee winkels die zich ongeveer tegenover elkaar bevinden een rij mensen staat te wachten, waar je dan nog tussendoor moet. Krappe straten en nauwe steegjes zijn een belangrijk onderdeel van de charme van historische binnensteden. Maar die kracht is juist een zwak punt als je afstand van elkaar moet houden. Stadsbestuurders proberen dat te ondervangen door bijvoorbeeld in smalle stegen eenrichtingsverkeer in te voeren, maar ideaal is anders.

Wat eventueel wel een optie is: ’s morgens naar een stad gaan. Dagjesmensen en vakantievierders komen doorgaans pas laat op gang. Als je vroeg op pad gaat, blijf je de hordes voor. Een minder voor de hand liggende stad als bestemming kiezen helpt ook. In Amsterdam of Utrecht kun je op een mooie zomerdag gewoonlijk over de hoofden lopen. In Deventer of Franeker ligt de illustere geschiedenis ook op straat, maar het is er een stuk rustiger.

Wie in zo’n stad een museum of een restaurant wil bezoeken zal daarvoor vermoedelijk moeten reserveren. Op de bonnefooi ergens naar binnen gaan: dat zit er deze zomer niet in. Bij dat reserveren is het nog maar de vraag of er gelijk een plaatsje beschikbaar is. De capaciteit van veel gelegenheden is, omdat er voldoende afstand tussen mensen moet zijn, drastisch beperkt. Dat is, als je eenmaal gereserveerd hebt en binnen bent, waarschijnlijk best fijn. Niks geen gedrang maar lekker veel ruimte.

Maar het zou kunnen dat het reserveren zelf best nog een toer wordt, zeker bij populaire attracties. Toen de Efteling weer openging stonden er op een gegeven moment 35.000 abonnees in de digitale wachtrij. Bij een minder voor de hand liggende bestemming ben je vermoedelijk eerder aan de beurt. Denk bijvoorbeeld aan een museum in een naburig stadje.

Op een mooie zomerdag naar het strand of een plas gaan is een vanzelfsprekende keuze. Wie mensenmassa’s wil vermijden, kan dus beter iets anders gaan doen. Laat in de middag naar de waterkant afreizen kan wel een aantrekkelijke optie zijn. De ervaring leert dat de meeste mensen het dan wel zat zijn en naar huis vertrekken. Met een beetje geluk heb je dan zo ongeveer het strand voor jezelf alleen. Ergens een bootje huren kan natuurlijk ook.

Wandelen of fietsen dan? Dat is een bezigheid waarbij het over het algemeen vrij gemakkelijk is om afstand te houden van andere mensen. Helaas lijkt het erop dat daarbij de komende maanden geen gebruik kan worden gemaakt van het openbaar vervoer. Dat is immers voorlopig bestemd voor reizen die echt nodig zijn en voor mensen die geen ander vervoer hebben. Wie niet in de directe omgeving wil wandelen of fietsen zal dus de auto moeten pakken.

Bottleneck: sanitaire stop

Als alle openbare en horecagelegenheden dicht zijn kun je (bijna) nergens naar de wc. Nooit zo bij stilgestaan, maar wel een belangrijk punt bij het plannen van een wandeling, een fietstocht of een picknick op de dijk.

Eropuit gaan was de afgelopen maanden in Nederland –anders dan in andere landen– niet verboden. Het advies luidde in eerste instantie om zo veel mogelijk thuis te blijven. Later werd dat vervangen door afstand houden en drukte mijden. Dat is op zich prima te verenigen met een wat langere fietstocht of wandeling. Een fles water en wat boterhammen mee en gaan. Tot je bedenkt dat het na een paar uur bewegen ook wel prettig is om ergens naar de wc te kunnen. Normaal gesproken kun je dat bijvoorbeeld combineren met een kopje koffie op een terras. Maar als alle horecagelegenheden dicht zijn, blijven er bar weinig opties voor een sanitaire stop over. Misschien bij een benzinestation?

Hoe dat deze zomer zal gaan, nu allerlei gelegenheden wel weer opengaan, maar strakke regels hanteren als het gaat om het aantal bezoekers? Dat wordt nog spannend. Zomaar even naar binnen lopen als de nood hoog is, dat past daar bepaald niet bij. Wildplassen is in veel gemeenten in ieder geval binnen de bebouwde kom verboden. En dus beboetbaar.

Groetjes uit Balkonia of Tuinesië

Op vakantie gaan is geen plicht; thuisblijven is ook een optie. En best een aantrekkelijke, gezien de huidige omstandigheden. Op je eigen erf hoef je je, zolang er geen gasten over de vloer zijn, niet druk te maken over het in acht nemen van afstand en het desinfecteren van je handen. Om maar wat te noemen.

Het lastigste van een vakantie in eigen huis en tuin is misschien wel om echt afstand te nemen. De boel de boel laten terwijl je er middenin zit, zeg maar. Stel je voor wat je zou doen als je een weekje weg zou gaan en vooral ook wat je dan niet zou doen. Pak het vervolgens thuis op dezelfde manier aan. Het project een exotische naam (bijvoorbeeld de klassiekers Balkonia of Tuinesië) geven zorgt wellicht nog voor wat extra vakantiesfeer.

Doen alsof je in een vakantiehuis zit zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat je niet de ramen gaat wassen, de schutting gaat beitsen of de diepvries gaat ontdooien. Dingen die je juist wel zou kunnen doen: Uitgebreid ontbijten in de tuin of op het balkon, met broodjes van de bakker. Midden op de dag een boek lezen, misschien wel in een pas aangeschafte hangmat, voor het optimale vakantiegevoel. Picknicken onder de appelboom. Uit eten gaan kan tegenwoordig in eigen huis of tuin: veel restaurants hebben vanwege de coronamaatregelen een bezorgservice in het leven geroepen. Wie beschikt over een lapje gras zou zelfs in de eigen achtertuin kunnen gaan kamperen.