Bouterse stond in de jaren tachtig aan het hoofd van een militair regime en is later ook democratisch verkozen als president. De krijgsraad veroordeelde hem tijdens zijn presidentschap tot de celstraf vanwege de moord op vijftien tegenstanders in 1982. Bouterse heeft verzet aangetekend en is nog op vrije voeten. De zaak gaat eind juni verder.

De politieke toekomst van de president oogt ondertussen erg onzeker. Het lijkt onwaarschijnlijk dat hij kan aanblijven als zijn NDP-partij zoals voorspeld flinke klappen krijgt. Surinamers kiezen hun president niet rechtstreeks. Dat doen partijen in het parlement, waar een kandidaat de steun nodig heeft van zeker 34 van de 51 parlementariërs.

Advocaten zijn verdeeld over de vraag hoe relevant het voor de strafzaak is of Bouterse president blijft. „Het Openbaar Ministerie is bevoegd Bouterse op te pakken, maar er is in Suriname sprake van een bepaalde machtssituatie waardoor het misschien niet gebeurt”, zegt advocaat Hugo Essed, die nabestaanden vertegenwoordigt van slachtoffers van de Decembermoorden.

Essed vindt het vooral belangrijk dat het proces doorgaat. „Het al of niet president zijn staat los van het verdere verloop van het proces. Het kan nog wel een paar jaar duren voordat de zaak helemaal klaar is. Maar er komt sowieso een eindvonnis met een veroordeling en daar gaat het om.”

Strafpleiter Murwin Dubois zou het opvallend vinden als Bouterse na een verkiezingsnederlaag alsnog wordt vastgezet. „Het Openbaar Ministerie heeft eind november 2019, toen het vonnis van 20 jaar cel voor Bouterse werd uitgesproken, besloten om hem niet in voorarrest te nemen. Dat hoefde ook niet, want de rechter had de gevangenneming niet geëist. Als het OM dat nu wel zou doen terwijl Bouterse geen president meer is, zou dat heel vreemd zijn. Het OM moet immers altijd vrij van politiek handelen”, aldus Dubois.

Advocaat Antoon Karg denkt er anders over. Volgens hem wordt de kans dat Bouterse wordt opgepakt wel groter als hij het veld moet ruimen als president. Bouterse heeft dan immers geen grip meer op de justitiële autoriteiten. De opstelling van de volgende regering kan ook een rol spelen. „Natuurlijk kan de nieuwe regering een keus maken over hoe belangrijk ze de gevangenneming vinden. Dat is aan hen. Maar de mogelijkheid bestaat.”