Filosoof Verkerk: Ik streef niet naar geluk
„Nee, ik geloof niet dat ik dat doe”, zegt filosoof en politicus Maarten Verkerk maandagavond op de vraag of hij, net als de meeste mensen, streeft naar geluk.
De vraag wordt hem gesteld in een virtueel forum waaraan ook de Vlaamse psychiater Dirk de Wachter deelneemt. Het is georganiseerd door Veritas, een internationaal christelijk studentenplatform, en kreeg als thema “The pursuit of happiness” mee.
Van alle kijkers naar het forum geeft 93 procent aan zij in hun persoonlijk leven inderdaad streven naar geluk. Ook De Wachter beantwoordt die vraag bevestigend.
Verkerk stelt dat in onze tijd en cultuur geluk sterk verbonden wordt aan bijzondere ervaringen: bijzonder reizen, belevenissen, prestaties of seksuele ervaringen. Daar gaat ook een appel vanuit, stelt de filosoof, die verbonden is aan de universiteiten van Eindhoven en Maastricht, en tevens Eerste Kamerlid is voor de ChristenUnie. „Het appel dat geluk afdwingbaar is, dat je het zelf in de hand hebt, dat je je hart moet volgen en in het najagen van geluk al je energie moet stoppen.”
Verkerk kan daar niets mee. „Ik heb het liever over betekenisgeving. Als mijn bestaan en bezigzijn betekenis heeft, is dat iets wat mijzelf overstijgt en wat mij verbindt met anderen. Kijk naar het Bijbelboek Prediker. Deze Joodse wijsheidsleraar geloofde absoluut niet dat het leven door ons beheersbaar is. Hij geloofde ook niet dat het geluk in grote dingen zat, maar juist in de kleine.”
De Wachter koos voor eenzelfde benadering van het thema. „Geluk heeft veel te maken met tevreden zijn. Wij westerse mensen zijn verwend. We zijn vergeten dankbaar te zijn voor het leven dat ons zomaar ten deel valt: dat er vrede is en geen oorlog, dat we voedsel hebben en geen gebrek. En dat we een opleiding kunnen volgen.”
Volgens de Vlaamse psychiater probeert de moderne westerse mens ten onrechte ongeluk en tegenslag weg te stoppen en weg te duwen. „We moeten dat juist onder ogen zien. Ware verbinding tussen mensen ontstaat pas als er ook moeilijkheden zijn, pijn en verdriet, en we dat met elkaar willen en durven delen. Als we ongeluk een plaats geven, geeft dat toegang tot de liefde.”