Dat Nederland militaire spullen heeft, was vrijdag in Noordwijk duidelijk te zien. Het luxueuze hotel waar de Europese ministers van Defensie vergaderden, was veranderd in een vesting. Parkeerterrein en omliggende duinen waren tot militair terrein verklaard, waar de marechaussee de scepter zwaaide. Voor de kust dobberde een van de nieuwste marinefregatten.

Prikkeldraad en honden hielden een kleine groep demonstranten van diverse vredesorganisaties tegen. Op het terras stond een Patriot-raketinstallatie en een heuse Apache-gevechtshelikopter. Volgens de piloot waren enkele delegaties langs geweest om de helikopter te bekijken. Kamp wil 6 van de 29 Apaches verkopen.

Voor Defensie is namelijk niet veel geld meer. Maar volgens Kamp kan Europa door een verbetering van de efficiëntie, planning en inzet van militairen ook met de bestaande budgetten komen tot een volwaardige eigen defensiestructuur.

„Het is mogelijk met hetzelfde budget meer te bereiken”, aldus Kamp, die de informele vergadering voorzat. Hij toont hiermee de nodige realiteitszin, omdat de meeste EU-lidstaten niet staan te springen om de defensie-uitgaven te verhogen.

„We hebben niet meer geld en middelen”, aldus de Duitse minister van Defensie, Peter Struck. Ook hij ziet zich geconfronteerd met forse bezuinigingen. „Wat we hebben, gaan we beter gebruiken.”

Voorbeeld is de oprichting van negen zogeheten gevechtsgroepen of ”battle groups” van militairen uit meerdere lidstaten tegelijk. Elke battle group moet bestaan uit ongeveer 1500 militairen die inzetbaar zijn voor gewapende conflicten in het buitenland. Binnen enkele dagen moet de groep in het gebied kunnen zijn. Luchttransport is nog een zorgenkind, maar dat is volgens Kamp binnen enkele jaren voorbij.

Nederland doet mee aan twee gevechtsgroepen: een met Duitsland en een met Groot-Brittannië. Dat kan binnen de bestaande structuur. De Koninklijke Landmacht werkt al bijna tien jaar samen in het Duits-Nederlandse legerkorps. De mariniers hebben een jarenlange relatie met hun Britse collega’s. Volgens Struck zou Nederland ook met Litouwen in zee gaan, maar dat wimpelde Kamp af. „Ik vind twee battle groups mooi genoeg.”

De ambities van de Europese Unie moeten hoe dan ook in het gedrang komen met die van de NAVO. Die heeft haar eigen snel inzetbare legermacht, de Nato Response Force (NRF) van 20.000 militairen. Ook die kan binnen vijf dagen op pad. Nederland draagt hier met ingang van volgend jaar met militairen en schepen aan bij.

Kamp is niet bang dat er straks een run ontstaat wie er als eerste bij een brandhaard is. „Een verzoek van de Verenigde Naties komt eerst terecht bij de NAVO. Kan of wil die niet, dan is de Europese Unie aan de beurt.”

De vaderlandse krijgsmacht zal volgens Kamp om en om mensen en materieel leveren aan NAVO en EU. Vraag is hoe dit in een krimpende defensiemacht uitpakt. Mensen uitsturen betekent ook twee keer zo veel achter de hand houden voor vervanging, rust en training. De Tweede Kamer morde onlangs al dat het afgelopen moet zijn met het uitzenden van militairen. De grens zou zijn bereikt.

Op nog een punt toonde Nederland zich in Noordwijk het braafste jongetje van de klas. Als de battle groups niet meer nodig zijn marcheert de nieuwe Europese gendarmeriemacht het instabiele land binnen. Dit legertje, bestaande uit 900 militaire politieagenten, kan politietaken uit gaan voeren. De gendarmerie is een initiatief van Frankrijk. „Europa staat zijn mannetje op defensiegebied”, aldus de Franse minister van Defensie, Michèle Alliot-Marie.

Nederland wil vijftig tot zestig marechaussees gereedhouden voor deze nieuwe gendarmeriemacht, die een klein hoofdkwartier van dertig personen krijgt in Italië. Ook Frankrijk, Spanje, Portugal en Italië zullen daarvoor mensen direct beschikbaar houden. De nieuwe macht moet medio volgend jaar al inzetbaar zijn en krijgt een hoofdkwartier in Italië. Alleen de vijf deelnemende landen beslissen over inzet.

Op de vraag of Frankrijk en Duitsland overwegen mee te doen aan de missie in Irak, lieten beide ministers een duidelijk nee horen. Nederland zit met 1300 militairen in de Iraakse woestijn.

Vuurproef voor de EU wordt de missie in Bosnië. De NAVO geeft op 1 januari 2005 het stokje over aan de Europese Unie. Alles loopt voorspoedig, aldus Kamp. Ook daar doet ’zijn’ krijgsmacht mee.