Ramona Valdez is een van de 10 miljoen Amerikanen die in maart werkloos zijn geworden. De 64-jarige was al 22 jaar werkzaam bij de huishoudelijke dienst van het Sheraton Hotel in Stamford (Connecticut). Op 10 maart hoorde ze dat ze de volgende dag niet meer behoefde te komen. Het aantal gasten in het gerenommeerde hotel was tot bijna nul teruggelopen. Oorzaak: de corona-epidemie.

Vanwege Ramona’s jarenlange trouwe dienst was de hoteldirectie zo coulant de ziektekostenverzekering van de schoonmaakster tot 1 april door te betalen. Na die datum moet ze zelf iets regelen. Daarvoor heeft ze echter geen geld. Het probleem is dat ze eind maart is gevallen en haar pols kneusde. Volgende week dinsdag heeft ze een afspraak bij een arts. Ramona is van plan die af te zeggen. „Ik heb geen geld voor een verzekering en al helemaal niet om een dokter te betalen.”

Schulden

Wie in Amerika op straat komt te staan, verliest in veel gevallen niet alleen zijn inkomen maar ook een ziektekostenverzekering. Veel ontslagenen kunnen geen aanspraak maken op Medicaid, de uitgeklede basisverzekering die er is voor de allerarmsten. De regels om ervoor in aanmerking te komen verschillen per staat, maar in veel gevallen moeten aanvragers het inkomen over het vorige kalenderjaar opgeven. Wie vlak boven de armoedegrens verdient, kan geen aanspraak maken op een uitkering van Medicaid.

In totaal zijn er in Amerika 27,5 miljoen onverzekerden. Bij veruit de meesten gaat het om mensen uit arme families. Daarnaast is volgens onderzoeksbureau Commonwealth zo’n 45 procent van de Amerikanen onvoldoende verzekerd. Zij hebben wel een polis maar lang niet alle kosten worden gedekt. Wanneer ze bijvoorbeeld voor een behandeling vanwege corona in het ziekenhuis terecht komen, duiken ze onmiddellijk diep in de schulden. Want een virusziekte zoals corona is zelden in de polis opgenomen.

Ook onder mensen die nog wel aan het werk zijn, spelen zorgen rond inkomen en verzekering een belangrijke rol. Lang niet alle bedrijven zijn verplicht om bij ziekte het loon door te betalen. Voor zo’n 32 miljoen werknemers geldt: uren die je niet werkt, worden niet betaald.

Om die reden zijn er in de achterliggende weken veel mensen gewoon blijven doorwerken terwijl ze symptomen van corona hadden. Zeker in steden als New York, Detroit en New Orleans heeft dat bijgedragen aan de verspreiding van de ziekte.

Bedrijven zoals Walmart en Amazon hebben daarom besloten de komende tijd bij ziekte in ieder geval de eerste twee weken het loon door te betalen. Daarmee wilden de bedrijven voorkomen dat besmette werknemers beleven doorlopen.

Doorbetalen

Twee congresleden dienden half maart een noodwet in die betaald ziekteverlof voor het hele land verplicht stelt. Democratische senator Patty Murray zei in een toelichting: „Ziek thuisblijven tijdens deze gezondheidscrisis moet niet betekenen dat je een salarisstrookje mist. Alleen door betaald ziekteverlof te verplichten, kunnen we de verspreiding van het virus tegengaan.” Dat voorstel werd al snel weggestemd in de Senaat.

Donald Taylor, de leider van de horecavakbond ”Unite Here”, noemt de regeling van Amazon en Walmart „een voorbeeld dat helaas nauwelijks wordt nagevolgd.” Taylors bond telt bijna 300.000 leden waarvan er in maart zo’n 280.000 zijn ontslagen. „Allemaal mensen die van de ene op de andere dag zonder inkomen zaten en bijna allemaal ook zonder verzekering.”

De cheque van 1200 dollar die president Trump heeft toegezegd aan iedere Amerikaaan vindt Taylor „een mooi gebaar, maar absoluut ontoereikend. Het lijkt een behoorlijk bedrag, maar je kunt er nog geen dag voor op een ic liggen en je kunt er ook geen jaarpremie voor een goede ziektekostenverzekering van betalen.”