Dat blijkt uit de dagvaarding tegen de 18-jarige Samir A., alias Mo. De man werd op 30 juni gearresteerd. In zijn bezit werden plattegronden van genoemde objecten gevonden, bevestigde een woordvoerder van het landelijk parket van het openbaar ministerie. Het OM verdenkt de man van het voorbereiden van een aanslag en vervolgt hem. De verdachte moet op 23 september voor het eerst voor de rechtbank in Rotterdam verschijnen.

De arrestatie van de verdachte is voor de overheid aanleiding geweest om in juli het terreuralarm af te kondigen. De vondst van de plattegronden leidde tot verscherpte bewaking van diverse objecten in de westelijke provincies en in Noord-Brabant. Het terreuralarm geldt overigens nog steeds.

De verdachte is van Marokkaanse afkomst. Hij werd gearresteerd wegens mogelijke betrokkenheid bij een gewapende overval op een supermarkt. Tijdens de doorzoeking van zijn huis vond de politie materiaal, waaronder de plattegronden, dat erop duidde dat A. mogelijk bezig was aanslagen voor te bereiden.

A. is bekend bij de AIVD. In oktober 2003 werd hij ook al aangehouden. Volgens de AIVD was hij destijds bezig, samen met vier anderen, een aanslag voor te bereiden. Bij de huiszoeking werd toen zoutzuur en kunstmest aangetroffen, deze spullen zouden gebruikt kunnen worden voor het vervaardigen van een explosief. De vijf verdachten zijn uiteindelijk wegens gebrek aan bewijs op vrije voeten gesteld.

Samir A. heeft in januari 2003 geprobeerd zich met een 17-jarige vriend aan te sluiten bij moslimstrijders in Tsjetsjenië. Bij de Russische grens werden zij tegengehouden en op de trein terug naar Nederland gezet.

Volgens minister Donner (Justitie) geeft de dagvaarding tegen A. opnieuw aan dat de dreiging van terrorisme serieus genomen moet worden. „De cumulatie van feiten is aanleiding om te komen tot een andere aanpak”, zei hij, verwijzend naar nieuwe maatregelen die vrijdag in de ministerraad worden besproken. Dat zijn deels organisatorische wijzigingen maar ook maatregelen die het justitie en politie mogelijk maken eerder in te grijpen bij dreiging.

Kamervoorzitter Weisglas benadrukte in een reactie dat er geen enkel verband is tussen de gevonden plattegronden en de plaatsing van extra veiligheidssluizen in de Tweede Kamer. Die waren namelijk al veel eerder gepland. „Het blijkt helaas ook hierdoor dat we de beveiligingsmaatregelen niet voor niets hebben genomen.”

Terrorismeonderzoeker E. Bakker van Instituut Clingendael wijst er op dat terrorisme anno 2004 een andere dimensie heeft gekregen. „Het is nu veel meer een uitputtingsslag geworden, dan vragen om aandacht.” In de jaren zeventig mikten terroristen met hun daden veel meer op de sympathie van de bevolking. Bakker: „Terrorisme is nu meer dan ooit psychologische oorlogsvoering. Bovendien zijn de economische effecten anno 2004 enorm, zie 9-11.”

Toch is de kans nu veel kleiner dat je in Nederland slachtoffer wordt van een aanslag, dan in de jaren zeventig. „Toen was er veel meer aan de hand. Je had de Molukse kwestie en hun treinkapingen, gijzeling in een schoolgebouw en kaping van een KLM-toestel. Het klinkt banaal maar het aantal incidenten in de jaren zeventig was veel groter dan nu.”

Een neveneffect is dat de politiek gebruikmaakt van de maatschappelijke angst. „De politiek heeft het maar telkens over het voorbereiden op een aanslag, maar iedereen weet dat dat onzin is. De onvoorspelbaarheid daarvan is veel te groot.”