Huizenbezitter zonder hypotheek is straks duurder uit
Door het schrappen van de Wet Hillen hebben mensen met een aflossingsvrije hypotheek er weer een excuus bij om niets aan hun schuldpositie te doen.
Het kabinet Rutte 3 mag zichzelf dan „de groenste coalitie ooit” noemen, waarschijnlijk zal het de geschiedenisboeken ingaan als het kabinet dat de eerste voorzichtige stappen heeft gezet in het verder belasten van de eigen woning. De inkt van het regeerakkoord was nog niet droog of er werd eensgezind –en voortvarend besloten om de Wet Hillen af te bouwen.
Deze wet zorgde ervoor dat woningbezitters met een hypotheekvrij huis, of een heel lage woningschuld, geen nadeel ondervonden van het zogeheten eigenwoningforfait. De belastingdienst telt in de aangifte een bescheiden bedrag op bij uw inkomen, omdat huiseigenaren het voordeel genieten dat ze geen huur betalen. Over dat bedrag moet vervolgens inkomstenbelasting worden betaald.
De Wet Hillen stimuleerde het terugbrengen van de woningschuld richting nul, omdat in dat geval de bijtelling geheel kwam te vervallen. Huiseigenaren met een hoge hypotheek ontvangen door het eigenwoningforfait minder hypotheekrenteaftrek, terwijl huiseigenaren die alles netjes hadden afgelost in zekere zin gratis woonden. Dat voordeel wordt nu stapsgewijs afgebouwd, tot u over dertig jaar de volle mep betaalt.
In de volksmond heette deze maatregel een aflosboete. Extra aflossen zou niets opleveren of zelfs uitgesproken ongunstig zijn. In die zin is het een wat onhandig getimed besluit, want de totale hypotheekschuld heeft inmiddels de magische grens van 700 miljard euro geslecht. Door de extreem lage rente is de aflossingsvrije hypotheek zelfs weer aan een stille opmars bezig.
In 2008 heette je nog een dief van je eigen portemonnee wanneer je extra afloste. Omdat je geen profijt had van de hypotheekrenteaftrek. Menigeen dacht zelfs dat je vermogensbelasting moest gaan betalen wanneer de hypotheek eenmaal geheel was afgelost, terwijl de Wet Hillen juist in het leven was geroepen om spaarzaam gedrag te belonen. Het schrappen van diezelfde wet lijkt huiseigenaren die niets aflossen weer van nieuwe munitie te voorzien, hoewel het in werkelijkheid om losse flodders gaat.
Zo ontving ik een bericht van een lezer die een schenking had gebruikt om de hypotheek omlaag te brengen. Door de omgeving werd negatief op die stap gereageerd, met als argument dat je daarmee op termijn juist duurder uit zou zijn. Vermoedelijk leeft dat gevoel in brede kring, want zelf zie ik dit argument voorbij komen bij elke lezing die ik geef over dit onderwerp en bij elke discussie in familiekring.
Feit is dat huizenbezitters zonder hypotheek straks duurder uit zijn dan in de oude situatie. Stapsgewijs wordt er elk jaar 3,33 procent van het eigenwoningforfait bij het inkomen opgeteld, zodat iedereen over precies dertig jaar te maken krijgt met een volledige bijtelling. Dat klinkt erger dan het is. Ik heb uit de losse pols uitgerekend dat ik dan nog steeds elf maanden lang ‘gratis’ woon. Terwijl ik in december aan de fiscus het bedrag betaal dat ik voorheen elke maand kwijt was toen ik nog een hypotheek had.
De auteur is publicist. Reageren? hormann@refdag.nl