Dat zegt de Staphorster Stichting Historieherstel 2017. In de grond, op de plek waar het kamp tijdens de Tweede Wereldoorlog stond, vonden amateurarcheologen ongeveer anderhalve week geleden meerdere onderdelen van metalen kraaginsignes. Deze insignes behoorden volgens onderzoekers zonder twijfel toe aan de NAD.

Vrijwilligers van de Stichting Werkgroep Archeologie Regio Staphorst en vrijwilligers van de landelijke archeologievereniging AWN deden zaterdag 25 januari onderzoek op het perceel aan de Rijksparallelweg tussen Staphorst en Meppel. Er was altijd al duidelijkheid over drie kampen die zich tijdens de oorlog in de gemeente Staphorst bevonden. Het vierde kamp was echter vrij onbekend.

Nu, ruim een week na het onderzoek, is duidelijk dat er belangrijk bewijs uit de grond is gehaald.

Klokkenstoel

De stichting doet het onderzoek, omdat ze even verderop, op de plek van een oude kerkheuvel, een klokkenstoel met twee klokken herbouwt. De stoel stond tot 1752 bij de voorloper van de Grote Kerk op deze plek. De stichting wil weten hoe het met dit kamp zit, want de beide percelen grenzen aan elkaar. Dit vierde kamp is veel minder bekend, want er zaten in tegenstelling tot de drie andere kampen in de gemeente Staphorst, Conrad, het Wijde Gat en Beugelen, geen Joden. In de andere kampen zaten in 1942 in totaal 344 Joodse mannen. Slechts zes overleefden de Holocaust.

Dat er een kamp stond, wisten hoogbejaarden nog wel. Details waren echter onbekend. Op het perceel zijn nu stukjes metaal gevonden die na onderzoek onderdelen blijken te zijn van insignes van de Nederlandse Arbeidsdienst. Daarmee is het volgens de stichting bijna 100 procent zeker dat het vierde werkkamp van Staphorst een kamp was van de Nederlandsche Arbeidsdienst. Naast de stukjes metaal vonden amateurarcheologen ook kogelhulzen, deurklinken, koperen plaatjes met nummers erop, gereedschap en veel steenkool.

Nazi-sympathisanten

De Nederlandse Arbeidsdienst was een overheidsinstelling, waarvan het kader al snel werd samengesteld uit nazi-sympathisanten. Het werd een semi-militair apparaat volgens Duitse opzet en feitelijk alleen diende als wervingscentrum voor dienst in het leger van het Derde Rijk. Naast marcheren en exerceren hield de dienst zich bezig met grondwerken, bosbouw, wegenbouw en grondbewerking. Later moesten de betrokkenen werken voor de Duitsers.

Aanvankelijk bestond de NAD uit vrijwilligers, maar op 1 april 1942 werd de dienst verplicht gesteld voor alle jonge mannen van 18 tot 23 jaar. De kampen waren dan ook niet populair.