Universiteiten laten eigen geluid horen
Levendiger dan maandag zal het acadmisch jaar zelden zijn geopend. Geheel overeenkomstig de wens van de overheid klonk op verschilllende universiteiten een eigen geluid. Was in het verleden vaak sprake van een klagerige zang tegen bezuinigingen, nu is er vooral sprake van ambitie en vitaliteit.
Universiteiten zullen in de toekomst veel van elkaar verschillen en internationaler zijn. Kenniswerkers zullen door Europa trekken, zonder obstakels van landsgrenzen. A. Kist, voorzitter van het College van Bestuur van de Universiteit Leiden, verwacht dat over twintig jaar 40 procent van de academische gemeenschap van elders komt.
Buitenlandse studenten en docenten zijn in Nederland welkom als ze heel goed zijn, zei staatssecretaris Rutte (Onderwijs) in Amsterdam (UvA). In het Engels verklaarde de bewindsman zelfs de „best brains" te willen aantrekken. Het imago dat Nederland internationaal georiënteerd en tolerant is, moet volgens Rutte een reden zijn om in Nederland te willen studeren.
Rutte denkt dat de briljante buitenlanders, zeker als ze na hun studie nog even aan de universiteiten blijven, een positieve invloed kunnen hebben op het Nederlandse academisch leven. Vooral als het gaat om afgestudeerden in de exacte vakken, waaraan momenteel tekorten bestaan.
In de vorm van een beurzenstelsel wil Rutte alleen nog de beste studenten van buiten de Europese Unie helpen. Daarvoor heeft hij gezegd vanaf 2006 10 miljoen euro per jaar te willen investeren. Veel studenten uit ontwikkelingslanden krijgen hun studie niet meer betaald, hetgeen een protest ontlokte van Wageningse studenten. Zij dienden een petitie in bij minister Van Ardenne (Ontwikkelingssamenwerking), die te gast was op de Nederlandse universiteit met de meest internationale allure.
In Eindhoven en Tilburg klonk een pleidooi voor meer ondernemerschap. Wetenschappers zouden vaker een eigen bedrijf moeten opzetten, suggereerde staatssecretaris Van Gennip (Econmische Zaken). Ze wil met onderwijsinstellingen, van middelbaar beroepsonderwijs tot universiteit, afspraken maken om ondernemerschap in het vakkenpakket op te nemen. Ook moeten leraren in opleiding ondernemerschapstages gaan lopen. Daarmee speelt ze in op de wens van Philips–topman Kleisterlee die vindt universiteiten studenten moeten ondersteunen in ondernemingszin.
Europa stond centraal in Maastricht en Leiden. De vroegere Duitse bondskanselier Kohl deed een fikse aanval op de leiders van de grote Europese landen, die hun land een grotere rol willen toekennen dan de kleinere. Kohl noemde die houding „arrogant". Hij maakte de leiders, onder wie zijn landgenoot Schröder, uit voor „enorme domoren".
Bolkestein speelde in Leiden minder op de man. Hij stelde dat de toetreding van Turkije de Europese Unie sterk zal veranderen. De EU–commissaris, die hoogleraar wordt aan de universiteiten in Delft en Leiden, meent dat Europa ook de Oekraïne en Wit–Rusland zal moeten aanvaarden.
De Nijmeegse universiteit kreeg maandag een nieuwe naam om de eenheid met het Universitair Medisch Centrum St. Radboud in Nijmegen te benadrukken. Verwarrend was dat wetenschappers in het buitenland steeds vaker andere namen voor de universiteit gebruikten. Volgens het College van Bestuur raakten zo veel publicaties en citaties zoek.
De eerste eredoctor van de Radboud Universiteit, oud–premier Lubbers, VN–Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen, vindt dat Nederland zich gastvrijer moet opstellen ten opzichte van vluchtelingen. Jaarlijks zou Nederland 3200 vluchtelingen moeten uitnodigen om zich in het land te vestigen.