Netanyahu weet geen regering te vormen
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu is er niet in geslaagd een nieuw kabinet te vormen. Hij gaf maandagavond het mandaat terug aan president Reuven Rivlin.
President Rivlin zal naar verwachting Blauw-Wit leider Benny Gantz benoemen tot kabinetsformateur. De oud-legeraanvoerder krijgt 28 dagen de tijd zich met deze taak bezig te houden. De kans dat Gantz een centrumlinkse regering kan vormen, lijkt klein.
De rivaal van Likudleider Netanyahu kan weliswaar rekenen op de gedoogsteun van tien van de dertien partijen van de Gezamenlijke Lijst – een combinatie van hoofdzakelijk Arabische partijen. Maar ook dan heeft hij nog geen meerderheidssteun. Gantz zal in de komende weken mogelijk proberen een van de religieuze partijen of een deel van Likud te overtuigen zich bij zijn coalitie aan te sluiten.
Netanyahu zei maandagavond in een video op zijn Facebookpagina dat hij eerder poogde Gantz naar de onderhandelingstafel te brengen om nieuwe verkiezingen te voorkomen. Maar volgens de Likudleider weigerde de Blauw-Wit leider dat steeds weer.
De premier heeft in de afgelopen weken geprobeerd een eenheidskabinet te vormen bestaande uit zijn blok van rechtse en religieuze partijen en Blauw-Wit. Gantz weigert echter in een dergelijke eenheidsregering te zitten. Hij beloofde tijdens de verkiezingscampagne geen kabinet te vormen met Likud als Netanyahu deze leidt, omdat die van corruptie wordt verdacht.
De Israëlische openbaar aanklager, Avichai Mandelblit, zal naar verwachting voor het eind van dit jaar een beslissing nemen of hij Netanyahu gaat vervolgen.
De Likudleider zei maandagavond dat hij zal dienen als oppositieleider als Gantz premier wordt. Daarnaast waarschuwde hij voor de formatie van een minderheidskabinet met de steun van Knessetleden van de Gezamenlijke Lijst die volgens hem „terreur verheerlijken en tegen Israëls bestaan zijn.”
De voorzitter van de Gezamenlijke Lijst, Ayman Odeh, schreef op Twitter dat „de tovenaar geen trucjes meer heeft. Ik hoop dat dit de laatste keer is dat Netanyahu als premier ophitst tegen de Arabische burgers.”
Netanyahu slaagde er eerder dit jaar niet in een kabinet te vormen na de verkiezingen van 9 april. Hij kreeg voor elkaar dat de Knesset werd ontbonden. Daarop volgden op 17 september de tweede verkiezingen dit jaar.
Bij de laatste verkiezingen behaalde Likud van Netanyahu 32 zetels en Blauw-Wit van Gantz 33 zetels. Toch benoemde president Rivlin Netanyahu tot kabinetsformateur. Van de 120 Knessetleden waren 55 bereid hem te steunen, terwijl Gantz slechts 54 parlementariërs achter zich kreeg.
Als het Gantz ook niet lukt een coalitie in elkaar te zetten, kan de Knesset een van haar leden als formateur aanwijzen. Als deze parlementariër binnen drie weken geen succes boekt, komen er weer nieuwe verkiezingen. Dat zouden dan de derde parlementsverkiezingen zijn sinds april dit jaar.