Waar wordt Netanyahu van verdacht?

Er lopen drie onderzoeken tegen Netanyahu. Ze staan bekend als de dossiers 1000, 2000 en 4000. In de zaak 1000 draait het om het aannemen van dure cadeaus door Netanyahu en zijn vrouw Sara van filmproducent Arnon Milchan en miljardair James Packer. De verdenking in zaak 2000 spitst zich toe op een deal die de premier met de eigenaar van dagblad Yedioth Ahronoth zou hebben gesloten over positieve berichtgeving, in ruil voor wetgeving die een concurrerende krant zou benadelen. In zaak 4000 wordt Netanyahu ervan verdacht gunsten aan telecombedrijf Bezeq te hebben verleend, eveneens in ruil voor gunstige berichtgeving op een nieuwssite van de voormalige topman van Bezeq.

In welk stadium bevinden de zaken tegen Netanyahu zich?

In februari van dit jaar kondigde de Israëlische openbaar aanklager Avichai Mandelblit aan dat hij van plan is aanklachten tegen Netanyahu in te dienen wegens fraude, schenden van vertrouwen en omkoping. De premier krijgt nu in een reeks hoorzittingen de gelegenheid de aanklager ervan te overtuigen dat er überhaupt geen grond is om vervolging in te stellen.

Woensdag was de eerste dag van deze hoorzittingen. Daar was Netanyahu overigens niet bij aanwezig. Donderdag, zondag en maandag worden de beraadslagingen vervolgd. Naar verwachting neemt Mandelblit pas eind december een besluit over het al dan niet vervolgen van Netanyahu.

Hoe sterk staat Netanyahu?

De premier heeft steeds ontkend dat hij iets onwettigs heeft gedaan. Hij geeft wél toe dat hij in het verleden giften heeft ontvangen, maar dat is volgens hem niet verboden.

De hoorzittingen hebben achter gesloten deuren plaats en er worden in principe geen mededelingen over het verloop gedaan. De advocaten van Netanyahu toonden zich woensdag optimistisch en spraken de verwachting uit dat het niet tot een aanklacht zal komen. Zij kondigden aan met nieuwe bewijzen te komen die de onschuld van de Likudpoliticus moeten staven.

Toch lijkt Netanyahu niet zeker van zijn zaak. Hij heeft zich daarom de afgelopen tijd niet beperkt tot inhoudelijke weerlegging van de aantijgingen, maar haalde ook fel uit naar de media, de politie, de aanklagers en het Israëlische rechtssysteem. Zij zouden bezig zijn met een „heksenjacht” om hem van het politieke toneel te doen verdwijnen. Daarnaast hoopt Netanyahu, als hij aan de macht blijft, wetgeving erdoor te krijgen die hem immuniteit van rechtsvervolging verleent.

Wat zijn de gevolgen voor het politieke functioneren van Netanyahu?

Volgens de wet kan de premier blijven zitten, zelfs als er officieel een rechtszaak tegen hem wordt aangespannen. Dat wordt pas anders als hij daadwerkelijk wordt veroordeeld. In de praktijk vormen de dreigende aanklachten echter op dit moment een enorm obstakel voor de vorming van een nieuwe Israëlische regering. De belangrijkste politieke rivaal van Netanyahu, Benny Gantz, weigert met Netanyahu in één kabinet te gaan zitten zolang de Likudleider een gang naar de rechter boven het hoofd hangt.

Welke straf hangt Netanyahu boven het hoofd, mocht het tot een veroordeling komen?

Op omkoping staat een maximumstraf van tien jaar cel of een boete, op fraude en schenden van vertrouwen maximaal drie jaar gevangenisstraf.