De kunstenaar leerde de predikant kennen toen hij door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog tijdens een gepland bezoek aan Nederland niet meer kon terugkeren naar zijn atelier in Parijs. Vanaf dat moment werd Van Assendelft zijn steun en toeverlaat. De predikant kocht werk van Mondriaan en verleende hem onderdak in zijn woning in Gouda. De brieven geven een beeld van het ontstaan van de vriendschap en bevatten tot nu toe onbekende informatie over de rol van Van Assendelft als redacteur van artikelen van Mondriaan. Die publiceerde vanaf 1917 in het tijdschrift De Stijl.

Tijdens zijn verblijf in Nederland maakte het werk van Mondriaan de cruciale ontwikkeling door van naturalistisch naar abstract. Mondriaan en Van Assendelft deelden een interesse voor het spirituele in kunst. De Mondriaans uit de voormalige collectie Van Assendelft bevinden zich tegenwoordig onder meer in het Museum of Modern Art en het Guggenheim Museum in New York.

Op dezelfde veiling kreeg het RKD brieven in handen van Mondriaan aan het kunstenaarsechtpaar Eugene en Gwendolyn Lux. Deze grafisch vormgever en beeldhouwster maakten deel uit van het Amerikaans-Europees netwerk van avant-gardekunstenaars in de jaren voorafgaande aan de Tweede Wereldoorlog. Eugene Lux speelde een rol bij de introductie van Mondriaans werk in de Verenigde Staten. Dit vergemakkelijkte in 1940 de emigratie van Mondriaan naar New York, waardoor hij uit handen van de nazi’s bleef.

Een selectie van de brieven aan Van Assendelft wordt momenteel tentoongesteld in het Kunstmuseum Den Haag. Een aantal brieven aan het echtpaar zijn te zien in een vitrine in het RKD. De brieven zullen onderdeel gaan uitmaken van The Mondrian Papers, een website met meer correspondentie van de kunstenaar.