Voor singles is er ten opzichte van getrouwden „weinig aandacht” in de kerk, viel Martineke Evers (28), psycholoog bij De Vluchtheuvel, op. Evers is met twee collega’s betrokken bij de peiling die De Vluchtheuvel in samenwerking met het Adviesplein gemeente en gezin uitzette.

In 32 gemeenten van de GG werd een vragenlijst verspreid onder singles tussen de 25 en 65 jaar. Op de lijst stonden vragen over hun plek in de gemeente, de invulling van het pastoraat en de voorbede in de eredienst. Daarnaast vroeg De Vluchtheuvel per gemeente twee ambtsdragers (predikant of ouderling) een enquête in te vullen, met onder meer de vraag hoe betrokken de ambtsdrager zich voelt op vrijgezelle gemeenteleden.

In totaal vulden 160 singles uit de aangeschreven gemeenten de vragenlijst in zijn geheel in; 85 procent vrouwen en 15 procent mannen. De ambtsdragersvragenlijst werd door 29 ambtsdragers volledig ingevuld.

Casestudies

Evers benadrukt dat de peiling geen uitgebalanceerd onderzoek is. „Zie het als 160 casestudies. We wilden achterhalen wat er leeft onder singles, wat hun vragen en behoeftes zijn.”

Van de singles geeft 85 procent aan dat de focus van de kerk teveel ligt bij gezinnen. Evers: „Er zitten singles bij die dat lastig vinden. Zij voelen zich niet gezien.” Tegelijk zijn er volgens Evers vrijgezellen die de focus nuchter verklaren: in een gemeente zijn vaak meer gezinnen dan singles, dus krijgen die meer aandacht.

Evers is positief verrast door de uitkomsten van de peiling. „Veel singles geven aan dat het goed met hen gaat. Ze lijden minder onder hun alleen-zijn dan ik had gedacht.” Sommige punten verwachtte Evers wel. „Bijvoorbeeld dat singles het vervelend vinden tijdens de voorbede genoemd te worden in het rijtje zieken.”

Ruim een kwart van de 160 singles geeft aan behoefte te hebben aan intensiever pastoraal contact. Van de 29 ambtsdragers is 40 procent enigszins tot zeer tevreden over het aantal pastorale contacten met singles. Daar zit een opmerkelijke discrepantie, erkent Evers. „De broeders die aan de vragenlijst hebben deelgenomen, zijn over het algemeen positiever over hun betrokkenheid op de single, dan andersom.” Volgens Evers kan dit komen doordat alleen ambtsdragers met interesse in de doelgroep de lijst invulden.

Het pastoraat aan singles beperkt zich vaak tot huisbezoeken. Vrijgezellen hebben geen huwelijksjubilea en krijgen minder vaak een ziekenbezoek dan een gezin. Wanneer de behoefte aan intensiever pastoraat er is, lukt het singles volgens Evers bovendien niet altijd dit te krijgen. „Soms weten ze niet hoe ze kerkenraadsleden of de predikant moeten benaderen, omdat die het vaak erg druk lijken te hebben.”

Volgens de psycholoog zoeken sommige kerkenraden bewust contact met singles. „Ze voeren bijvoorbeeld eens in de zoveel tijd een pastoraal gesprek of nodigen de vrijgezel uit op de koffie bij de dominee. In een van de gemeentes bezoeken broeders elke drie jaar de singles van de gemeente.”

Lees ook

De zegeningen van een single

Prioriteit

Niet alle aangeschreven kerkenraden reageerden op de enquête. Dat kan volgens Evers een praktische reden hebben: kerkenraden krijgen een gigantische stapel post. Een gebrek aan prioriteit zou ze het niet meteen willen noemen. Sommige gemeenten tellen volgens haar zo weinig singles dat ze er lastig iets over kunnen zeggen.

De winst van de casestudy is volgens haar dat singles een stem krijgen. „Er wordt veel over hen gepraat, nu horen we wat ze zelf zeggen.”