Architectenbureau RoosRos transformeert gebouw en vak
Digitalisering en duurzaamheid veranderen de komende jaren het werk van de architect ingrijpend. De tekenaars van RoosRos Architecten uit Oud-Beijerland houden zich met die veranderingen al volop bezig.
De voormalige opslagloods is van binnen en buiten zwart geverfd. Toch is de hal waar architecten aan het werk zijn, geen donkere ruimte. Het daglicht valt ruimschoots binnen.
Met het kantoorpand als visitekaartje laat een architect zien wat hij of zij kan. Die insteek blijkt ook RoosRos te hebben gehad toen het bedrijf vijftien jaar geleden de hal betrok. „Verbouw of herbestemming levert vaak verrassende resultaten op”, zegt directielid Sander Ros (42).
De noordgevel is voorzien van glas. Net als de grote roldeuren. Oude stellingen werden kasten. Het geluidwerende viltachtige materiaal aan de wanden werd gemaakt van afgedankte kleding.
Over circulair bouwen, volledig hergebruik van materialen, praatten nog maar enkelen in 2004. „Klopt”, zegt Ros. „Voor RoosRos is hergebruik van gebouwen en materialen altijd al een speerpunt geweest.” Volgens de architect moeten gebouwen aangepast kunnen worden aan toekomstige gebeurtenissen. Een kantoor wordt woningencomplex, een bedrijfshal kantoor. Zodat zo min mogelijk sloopafval ontstaat.
Met zijn aanpak weet RoosRos jaarlijks 6,5 miljoen euro omzet binnen te halen. Anders dan sommigen denken, maakt RoosRos niet alleen bouwtekeningen voor kerken en scholen, maar ook kantoren en bedrijfspanden. Vanuit de missie Respectvol Rentmeesterschap: duurzaam en circulair bouwen krijgen speciale aandacht in een ontwerp.
Het bureau begon in de tijd van de wederopbouw van Nederland, in 1953. Cees Roos start dan met woningen tekenen. In de jaren 70 sluit compagnon Mart Ros aan. Het bedrijf groeit. Zoon Sander Ros treedt in de voetsporen van vader. Hij maakt sinds 2008 deel uit van de nu vijfkoppige directie.
„Over pakweg tien jaar zullen we heel anders werken”, verwacht Ros. Zo zal de grootschalige woningbouw al binnen vijf jaar veel meer zijn gestandaardiseerd. „De fabriek maakt vooraf een gebouw in onderdelen. Die worden op de bouwplaats gemonteerd.”
Ook wisselt de bouwsector dan digitaal veel meer gegevens over een pand uit: voor de bestelling van materialen en het bijhouden van bijvoorbeeld het energieverbruik van het pand. Ros ziet ook nadelen. „Wat er gebeurt met bedrijfsgegevens en persoonsgegevens is totaal onduidelijk.”
Een omslag naar verduurzaming, milieuvriendelijk bouwen, is al volop gaande. „De techniek ontwikkelt zich razendsnel. Over tien jaar vinden we zonnepanelen of warmtepompen ouderwets.”
Vergroening van de sector gaat rap, maar niet vlug genoeg voor Ros. „Je moet met elkaar toch zorgdragen voor de aarde? Circulair bouwen kan al volop, het is een kwestie van anders denken.”
Anderzijds: overdreven angstig denken over klimaatveranderingen is aan de architect niet besteed. Al neemt dat de verantwoordelijkheid van de mens niet weg, zegt hij. „Het klimaat verandert en de bevolking groeit. Terwijl materialen en grondstoffen beperkt beschikbaar zijn.”
De bouwsector zit in een belangrijke overgangsperiode, aldus Ros. Met een ernstige ondertoon: „De gevolgen voor bedrijven zijn ingrijpend. Sommige startende ondernemingen zetten grote prestaties neer. Gevestigde bedrijven krimpen of verdwijnen.”
Lab
Zonder al te ver vooruit te willen kijken, noemt hij vier richtingen die over twintig jaar het vak hervormd kunnen hebben: „Circulair denken, een enorme toename van data, energieneutraal bouwen, en het goed inspelen op klimaatveranderingen.”
Misschien ontstaat het voortschrijdend inzicht in het RoosRos Lab. Daar broeden de ontwerpers op ideeën en bespreken ze de uitdagingen van de toekomst van alle kanten. Met experts van de Technische Universiteit Delft, een ecoloog en omgevingspsycholoog.
Voor die kritische zelfreflectie kreeg het architectenbureau in mei de Innovation Award ZHZ, een prestigieuze prijs in Zuid-Holland. Een erkenning voor het kunnen transformeren van zowel een bouwwerk als het eigen vak.
Bedrijfsgegevens
Naam: RoosRos Architecten
Waar: Oud-Beijerland
Product: gebouwenontwerp
Sinds: 1953
Aantal werknemers: 65
Omzet: 6,5 miljoen euro