De Burgemeester G. C. van Mourikschool in Zoelmond (gemeente Buren) is het nieuwe schooljaar maandagmorgen begonnen met een zeer korte herdenking van de zaterdag in Irak omgekomen marechaussee Jeroen Severs.

Severs was oud-leerling van de kleine dorpsschool, zegt basisschooldirecteur T. Zondervan. Hij kende de omgekomen militair zelf niet, aangezien hij vandaag juist is aangetreden als nieuwe schooldirecteur.

De basisschool in het dorp aan de Lek telt 68 leerlingen. Het nieuwe schooljaar begint in Zoelmond traditioneel met een bijeenkomst voor ouders en kinderen in het naastgelegen dorpshuis De Groene Eik. „Dan kan iedereen zijn vakantieverhalen kwijt. Maar vanmorgen hadden veel mensen het over de dood van Jeroen Severs. Zoelmond is maar een heel klein dorp, dus bijna iedereen kent de militair of zijn familie wel”, aldus de directeur.

Zondervan heeft in zijn openingstoespraak even kort aandacht gevraagd voor het overlijden. „Niet te lang, want het staat toch vrij ver van de kinderen af, aangezien er op dit moment geen directe band tussen de marechaussee en de school is”, zegt hij.

De 29-jarige marechaussee is het tweede Nederlandse slachtoffer onder de 1350 militairen in Irak. Drie maanden geleden kwam sergeant Dave Steensma door kogels om het leven. De wachtmeester die zaterdagavond werd gedood, is de eerste marechaussee die ooit bij een schietpartij het leven verloor.

Met twee doden in een jaar tijd behoort Nederland tot de coalitiegenoten met het kleinste aantal slachtoffers. De Amerikanen verliezen per dag gemiddeld twee soldaten. Van de start van de oorlog in maart 2003 tot gisteren werden 939 Amerikaanse militairen gedood. De Britten verloren 64 militairen.

De ongeveer vijftig mannen en vrouwen van de Koninklijke Marechaussee in Zuid-Irak vormen een kleine groep in de SFIR-eenheid van 1350 Nederlanders. Als ’de politie van de militairen’ zijn ze niet bijster geliefd.

Bij iedere missie of oefening in het buitenland gaan er marechaussees mee om politie- en recherchetaken uit te voeren. De marechaussee is naast landmacht, luchtmacht en marine de vierde poot van defensie.

Het krijgsmachtsonderdeel raakte eind vorig jaar in opspraak door de zaak-Erik O. De marinier wordt vervolgd voor de dood van een Iraakse plunderaar. De marechaussee deed de arrestatie en het verdere onderzoek, aangestuurd door het openbaar ministerie in Arnhem. Door medemilitairen wordt de militaire politie soms een beetje scheef aangekeken.

In Irak heeft ”het Wapen”, zoals de marechaussee zichzelf graag omschrijft, er een belangrijke taak bij: het opleiden en adviseren van de lokale politie. Hier is het merendeel van de eenheid mee bezig.

De marechaussees in al-Muthanna zijn van verre te herkennen aan hun hagelwitte of blauwe Mercedes-jeeps. De voertuigen zijn niet bepantserd. Woordvoerders van de militaire vakbonden riepen gisteren om het hardst dat de jeeps te kwetsbaar zijn. Er moet vaker gebruik worden gemaakt van pantservoertuigen, zeker ’s avonds en ’s nachts.

Minister Kamp van Defensie vindt de bewapening van de troepen voldoende, zei hij gisteren. Volgens Kamp is het aan de commandant van de Nederlandse troepen, overste Matthijssen, om uit te maken wanneer welk materieel wordt ingezet.

De Nederlanders staan onder Brits bevel. De commandant van de Britse divisie, generaal-majoor Rollo, stelt vast welke alarmfase van toepassing is. Daarover wil Defensie niets kwijt.

De situatie wordt wel steeds gevaarlijker, erkent Kamp. Dat komt volgens hem onder meer door de gewapende confrontaties in Najaf tussen Amerikaanse militairen en milities van de radicale sjiitische leider Muqtada al-Sadr. Hij wees erop dat de situatie in heel Irak gevaarlijker wordt, dus ook in het gebied waar de Nederlandse militairen zitten.

De Nederlandse militairen passen hun werkwijze voorlopig niet aan. Kamp stelde dat de Nederlandse missie altijd kijkt naar een goede balans tussen de manier waarop de Nederlandse militairen naar buiten treden en de veiligheid van de manschappen. Tot op heden rijden de Nederlanders vaak in open jeeps door het gebied, begeven ze zich geregeld zonder helm op straat en gaan zij ook ’s nachts op patrouille.