D-day: geen viering zonder herdenking
Herdenken of vieren? Deze donderdag is het 75 jaar geleden dat de geallieerden in Normandië landden. De invasie bleek een grote stap voor de uiteindelijke bevrijding van West-Europa. Vanzelfsprekend en terecht dat in illegale bladen en dagboeken de vreugde overheerste. Eindelijk zou het Duitse juk worden afgeworpen. Maar er zat ook een donkere kant aan. D-day kostte duizenden mensen het leven. Onder hen vooral jonge soldaten en ook Franse burgers. En na die 6e juni zouden nog vele duizenden slachtoffers vallen. Zo leverde D-day uiteindelijk meer reden op om te herdenken dan om te vieren.
Na 6 juni 1944 zou het voor velen nog zo’n elf maanden duren voordat de vrijheid een feit was. Vertwijfeld vroeg een Duitse generaal zich in de maanden na D-day af waarom zijn land nog doorging met de oorlog. De generaal werd meteen ontslagen. Wat hij deed, was tornen aan de doelen van Hitler; de man die uit was op macht en de verovering van gebieden. De manier waarop de nazi-leider heerste, de manier waarop hij aanviel en zijn drang om Joden en andere minderheden uit te roeien, duidden niet alleen op machtshonger. Hitler was ook uit op vernietiging; van zijn tegenstanders en desnoods ook van zijn eigen volk. Duister en duivels was ook het occultisme waarmee veel van zijn directe getrouwen zich bezighielden.
Europa lag jarenlang onder de macht van de duisternis. De vernietiging van het jodendom behoorde tot de doelen van Hitler. Later zou de terzijdestelling van het christendom moeten volgen. Miljoenen mensen werden slachtoffer.
Wat bezielde jonge mannen overigens om ver van huis aan geallieerde zijde te vechten? De meesten hadden geen weet van de gruwelen van de Duitse vernietigingskampen. Dat deze kampen bestonden, was bij geallieerde overheden wel bekend. Maar weinigen, en zeker niet de soldaten, konden zich er een voorstelling van maken. Dit kan dus niet de belangrijkste reden zijn geweest om in West-Europa te vechten.
Talloze mannen werden door middel van de dienstplicht gedwongen Amerika of Canada te verlaten voor een gevaarlijke missie op het oude continent. Maar er zaten ook veel vrijwilligers tussen. Sommigen zochten wellicht het avontuur. Maar velen werden gedreven door de wil om West-Europa te bevrijden van het juk van de nazi’s.
Wie nu in Normandië komt, loopt overal tegen musea en souvenirwinkeltjes aan. Ongetwijfeld hebben veel eigenaars en beheerders goede bedoelingen. Maar soms kan het gevoel ontstaan dat het oorlogsgebied een attractiepark is geworden. Wordt daarmee recht gedaan aan de vele slachtoffers?
Het is goed om de vrijheid te vieren. We mogen God dankbaar zijn dat er in onze regio al 75 jaar vrede is. Maar het is evenzeer belangrijk om te denken aan hen die het hoogste offer brachten voor de vrijheid. Geen viering zonder herdenking.
