De site is een initiatief van het ministerie van VWS, RIVM en expertisecentrum VeiligheidNL. Joke Herremans, afdelingshoofd consumenten- en productveiligheid bij het RIVM, is betrokken bij het project.

Waarom is de site gestart?

„Het doel is om consumenten een actuele en onafhankelijke informatiebron te bieden over chemische stoffen en producten.”

Waarborgt u onafhankelijkheid?

„Het RIVM is een bij de wet verklaard onafhankelijk instituut; daarom gedragen we ons ook zo. De website zelf wordt door de overheid gefinancierd. Daarnaast is de informatie gebaseerd op wetenschappelijke studies.”

Twee producten die recent in het nieuws zijn geweest vanwege mogelijke gezondheidsrisico’s zijn deodorants en lippenbalsems. Aluminium bevattende deo’s worden ervan verdacht borstkanker te kunnen veroorzaken. Een overzichtsstudie gepubliceerd in een Duits artsentijdschrift gaf in 2017 aan dat er meer onderzoek nodig is. Waarzitwatin.nl meldt: „Uit betrouwbare wetenschappelijke onderzoeken kan niet geconcludeerd worden dat er een relatie is tussen het gebruik van deodorant en borstkanker bij mensen. Deodoranten kunnen dus veilig worden gebruikt.”

Is die conclusie niet wat voorbarig?

„Ons advies voor het gebruik van deodorant is gebaseerd op de huidige wetenschappelijke kennis. Dat betekent niet dat er geen discussie binnen de wetenschap meer is. Daar hebben we ook oog voor. De stand van zaken is op dit moment: je krijgt geen kanker van aluminium in deodorant.”

Is dat niet een te positieve insteek?

„We laten ook zien dat er discussie is. Er zijn altijd dingen die we niet weten.”

De Belgische consumentenbond Test Aankoop waarschuwde begin dit jaar voor onveilige lippenbalsems voor kinderen. Van de 21 geteste lippenbalsems bevatten er 15 mogelijk kankerverwekkende stoffen. Het gaat om de koolwaterstoffen MOSH en/of MOAH, die kunnen voorkomen in minerale olie. Test Aankoop raadt daarom gebruik van deze lippenbalsems af. De Nederlandse Consumentenbond doet dat ook, vooral voor kinderen. Waarzitwatin.nl meldt: „De kleine hoeveelheden MOSH en MOAH in minerale oliën zijn geen gezondheidsrisico. Bij normaal gebruik van lippenbalsem op basis van minerale oliën hoef je je dus geen zorgen te maken.”

Ook hiervoor geldt: zou meer terughoudendheid niet verstandiger zijn?

„MOSH en MOAH komen in kleine hoeveelheden voor in lippenbalsem. Bij normaal gebruik vormen deze stoffen geen gevaar voor de gezondheid.”

Parabenen zijn conserveringsmiddelen die in veel cosmeticaproducten en shampoos gebruikt worden. De stoffen worden ervan verdacht borstkanker te kunnen veroorzaken. De Consumentenbond raadt het gebruik van producten waarin parabenen voorkomen daarom af. Op waarzitwatin.nl staat: „Parabenen zijn geen kankerverwekkende stoffen, en volgens betrouwbare wetenschappelijke onderzoeken is er geen relatie tussen het gebruik van parabenen en borstkanker.”

Die conclusies lijken tegenstrijdig.

„Sommige parabenen zijn verboden, maar er is ook een deel waarvan het risico niet is aangetoond. Daarvoor geldt dat het bij normaal gebruik veilig is. De producent is zelf verantwoordelijk voor het kiezen van veilige parabenen. De NVWA controleert daar steekproefsgewijs op.”

Zijn er producten waarvan nog onbekend is of ze veilig zijn?

„Ja, denk aan bisfenol A, een stofje dat in veel plastic producten voorkomt. Er is discussie over of die stof hormoonverstorend werkt. Wij zeggen dat uit wetenschappelijk onderzoek moet blijken of de stof echt schadelijk is. Op de site geven wij aan dat de stof niet in babyflessen mag zitten. Wij willen slechts informatie bieden, zodat de consument zelf een afgewogen keuze kan maken. Ook willen we mensen niet onnodig ongerust maken.”

Raadt de site het gebruik van sommige producten ook af?

„Ja, bijvoorbeeld antimuggenmiddelen met de stof DEET voor baby’s en zwangere vrouwen.”

Kunt u zich indenken dat sommige mensen kritiek hebben op de site?

„Zeker. Je kunt van mening verschillen over wat veilig is en wat niet. Sommige consumenten en organisaties willen dat de overheid extra stappen zet in het verbieden van bepaalde producten. Mensen kunnen de site ervan verdenken de consument te sussen. Maar zo moet je dat niet zien: de site is bedoeld als toegankelijke inleiding in hoe het zit. Wie meer informatie wil, kan verder zoeken.”

„Als Consumentenbond zijn wij strenger”

De Consumentenbond noemt de site waarzitwatin.nl op zich een goed initiatief. „Al zijn wij strenger als het gaat om de beoordeling van sommige ingrediënten in producten”, zegt Joyce Donat van de Consumentenbond. Wat veel chemische stoffen betreft, zit de bond op dezelfde lijn, aldus Donat. „Soms zijn wij wel strenger, bijvoorbeeld als er over een stof nog wetenschappelijke discussie is.” Donat noemt als voorbeeld billendoekjes. Daarin zit het conserveermiddel Bronopol. „Het gebruik van billendoekjes voor baby’s waarin die stof zit, raden wij af. Dat doet waarzitwatin.nl niet. Wij adviseren doekjes zonder dit ingrediënt. Probleem is dat de overheid zelf regelgever is. Zij kan dus niet zeggen dat een stof niet oké is als de wet toestaat dat deze op de markt komt.”