Volgens de commissie moet de strafrechtelijke immuniteit van de Staat worden geschrapt voor bepaalde overheidsorganen als die zogeheten ordeningswetgeving overtreden.

Minister Korthals van Justitie wil eerst preciezer weten welke staatsonderdelen dat zouden kunnen zijn. Ook voelt het kabinet weinig voor het idee om de politieke verantwoordelijkheid van de minister van Justitie en zijn aanwijzingsbevoegdheid voor het openbaar ministerie te beperken, zoals de commissie voorstelt.

De commissie oppert in het advies verder om individuele ambtenaren, vooral leidinggevenden en ambtenaren in een rol als opdrachtgever, strafrechtelijk te kunnen vervolgen. Dat moet volgens de commissie ook kunnen als zij werken voor een overheidsorgaan dat wél strafrechtelijk immuun is.

De Staat geniet al jaren op basis van arresten van de Hoge Raad, onder meer het Pikmeerarrest, strafrechtelijke immuniteit. Lagere overheden kunnen in bepaalde gevallen wel worden vervolgd. Volgens het tweede Pikmeerarrest kunnen ambtenaren worden bestraft voor misstappen als die betrekking hebben op taken die geen exclusieve bestuurstaak zijn.

Het kabinet heeft veel praktische en principiële bezwaren tegen vervolging van de Staat. Zo zou het openbaar ministerie, zelf een overheidsorgaan, een ander deel van de overheid moeten vervolgen. Een boete die vervolgens bijvoorbeeld door een ministerie moet worden betaald, komt uit een potje met overheidsgeld. Niemand wordt er dus echt beter of slechter van.

De Tweede Kamer, behalve de fractie van D66, wil echter dat de Staat wel degelijk aangepakt kan worden voor bewijsbare fouten, naar aanleiding van de rampen in Volendam en Enschede. Het kabinet besloot daarom deze commissie in te stellen.