De verkiezingen in november, nodig vanwege de gemeentelijke fusies in het gebied, zorgden bij de SGP-ers in deze gemeenten en het aanpalende Altena voor louter blije gezichten. De resultaten waren zonder uitzondering goed en vol vertrouwen meldden de lijsttrekkers zich aan de onderhandelingstafel. Een paar weken later is de stemming beduidend minder euforisch: alleen in Altena treedt de SGP toe tot het college.

Koopzondag

In Vijfheerenlanden en West Betuwe struikelden de mannenbroeders over de koopzondag. In beide gemeenten bleek dat zo’n weerbarstige kwestie dat de informateurs daarover eerst duidelijkheid wilden scheppen. De resultaten van dat vooroverleg waren voor de SGP-ers niet acceptabel.

In Vijfheerenlanden, waar vooral supermarkten in Vianen snakken naar zondagopenstelling, komt er tijdens de verkiezingen voor de Provinciale Staten een referendum waarbij de kiezers geënquêteerd worden over de koopzondag. Als de meerderheid van een kern voor verruiming van de zondagopenstelling is en de opkomst minstens 33 procent is, mogen winkels in die kern ’s zondags van 12.00 tot 17.00 uur open. SGP-voorman Arie Keppel betreurde de gang van zaken. „De confessionele partijen halen een meerderheid en dan is dit het resultaat. Dit maakt het voor ons onmogelijk om mee te doen”, liet hij bij de presentatie van de nieuwe coalitie weten. Anderhalve week later maakte Keppel, die afgelopen periode wethouder was in Leerdam, zijn vertrek uit de plaatselijke politiek bekend. Daarbij zei hij dat de SGP-standpunten bij tal van ethische kwesties niet in goede aarde vallen bij andere fracties. „Het is aanpassen of wegwezen.”

Volgens SGP-voorman Lourens van Bruchem is dat in West Betuwe zeker niet aan de orde. „Wij worden gewaardeerd, er is respect voor onze standpunten. Dat merk je in de raad, maar ook door de reacties van inwoners. We worden volledig geaccepteerd.”

Verdrietig

Toch zit ook hier de SGP de komende jaren in de oppositie. De partij wilde de zekerheid dat de winkels de komende jaren op zondag niet open gaan. Dorpsbelangen, de grootste partij in West Betuwe, beloofde in haar programma echter een proef met koopzondagen. Ondanks diverse pogingen werden beide partijen het niet met elkaar eens. „Wij waren voorstander van deze fusie en hopen dat West Betuwe een christelijke, groene en sociale gemeente wordt. Verdrietig dat we nu aan de kant staan”, zegt Van Bruchem. Hij noemt de gang van zaken een „teken van de tijd. Het overgrote deel van de ondernemers is tegen een koopzondag. Maar een aantal mensen roept wat en politici zijn daar niet tegen bestand. De politici weten dat een rustdag belangrijk is, maar ze gaan toch overstag.”

In Molenlanden speelde de koopzondag nauwelijks. Daar werd de SGP buitenspel gezet door de verkiezingswinst van nieuwkomer Doe Mee, een combinatie van PvdA en Gemeentebelangen. Onder leiding van informateur Bert Blase werd besloten het over een andere boeg te gooien en een coalitie te vormen met Doe Mee, CDA en VVD. Zonder de SGP die in Molenwaard, en nog verder terug in Liesveld, Graafstroom en Nieuw-Lekkerland, een abonnement had op het bestuurlijk pluche. „Misschien kleefde dat wat te veel aan ons en wilden sommige partijen iets anders”, oppert SGP-voorman Corné Egas. Bovendien hielden SGP en CU elkaar tijdens de onderhandelingen vast. „We wilden samen het college in. Dat was een brug te ver. Misschien had men een van ons tweeën nog wel willen pruimen, maar we gaan de goede relatie tussen onze partijen niet bederven door politieke spelletjes”, zegt Egas die niet blij is met de nieuwe coalitie. „Men laat de kans liggen om een brede coalitie samen te stellen waar de inwoners zich in herkennen. Dan doel ik ook op een christelijk bestuur. Straks zitten er twee niet-christelijke partijen in het college, waarvan een kiest voor de openstelling van winkels op zondag en voor afschaffing van het ambtsgebed”, aldus de SGP-er die benadrukt dat zijn partij in het voormalige Molenwaard veruit de grootste fractie zou zijn geworden. „In alle kernen hebben we daar gewonnen. Er was groot vertrouwen in ons beleid en veel waardering voor onze wethouder Vat.” Wat dat betreft pakt de fusie met Giessenlanden electoraal ongunstig uit voor de SGP.

Ambtsgebed

Egas is overigens niet bang dat de inwoners van Molenlanden inderdaad geconfronteerd worden met koopzondagen of dat het ambtsgebed wordt afgeschaft. „Ik weet niet wat Doe Mee heeft binnengehaald, maar ik verwacht niet dat voor zulke voorstellen in de raad een meerderheid bestaat. Ook het CDA is hier nog redelijk behoudend.”

De SGP rest de komende jaren de oppositie. In Vijfheerenlanden laat Keppel dat over aan een nieuw gezicht. Egas en Van Bruchem beloven constructieve oppositie waarbij het beleid op inhoud wordt beoordeeld. Egas: „Wij vormen als fractie een ideeënmachine en komen met allerlei voorstellen en initiatieven waar we een raadsmeerderheid voor hopen te vinden.” Van Bruchem: „We laten ons niet uit het veld slaan en proberen zoveel mogelijk van ons programma te realiseren. We blijven het goede voor onze inwoners zoeken. Ook vanuit de oppositie.”