Uit het jaarverslag over 2003 blijkt dat het aantal mensen dat gebruikmaakt van de hulp van het Leger des Heils in vijf jaar tijd met 36 procent is toegenomen. Vorig jaar deden ruim 21.000 dak- en thuislozen een beroep op het Leger. Van hen is 73 procent alleenstaand. Steeds vaker kloppen echter ook gezinnen aan om hulp.

Over de omvang van de laatste groep kan directeur C. A. Voorham geen duidelijkheid verschaffen, omdat de mensen in de opvang individueel worden geregistreerd. „Vorig jaar zijn ongeveer 1000 kinderen jonger dan 12 jaar opgevangen. Je mag gevoeglijk aannemen dat die met een of beide ouders bij ons komen. In het laatste geval spelen relatieproblemen geen rol, al merk je wel dat de situatie een druk op de relatie zet.”

De voornaamste bottleneck is volgens Voorham altijd de financiële situatie. „Mensen kunnen niet rondkomen. Complete gezinnen worden uit huis gezet omdat ze de huur, gas, water en elektra niet meer kunnen betalen.” Het aantal kinderen in deze gezinnen varieert van een tot soms vijf of zes. De tijd dat ze in de opvang van het Leger verblijven kan oplopen tot meer dan een jaar. De opvangvoorzieningen zitten overvol.

Voorham signaleert dat het nogal wat gezinnen moeite kost hun uitgavenpatroon aan te passen als de kostwinner werkloos wordt. „Ook zie je dat mensen zich gemakkelijk laten beïnvloeden door de verleidingen die er zijn om geld te lenen. Het is me een doorn in het oog dat er sterk op het gevoel van mensen wordt gespeeld en dat de suggestie wordt gewekt dat ze een dief van eigen portemonnee zijn als ze geen lening afsluiten. Intussen betalen ze voor persoonlijke leningen of bij postorderbedrijven enorme percentages rente.”

Het Leger des Heils is van mening dat de overheid en hulpverlenende instanties tekortschieten bij de hulpverlening aan dak- en thuislozen omdat ze te weinig inzicht hebben in de problemen van deze mensen. Uit een onderzoek onder ruim 1300 cliënten van het Leger blijkt dat de problemen over het algemeen toenemen. Ruim eenderde heeft met vier of vijf verschillende vormen van hulpverlening te maken. Het gaat dan bijvoorbeeld om een combinatie van geldproblemen en een verslaving of een psychische stoornis.

Voorham vindt dat de overheid snel aan de slag moet met de uitkomsten van het onderzoek. „De overheid geeft zelf al aan weinig te weten over de groep dak- en thuislozen. Als je iets wilt verbeteren, moet je weten waar je het over hebt. Ik hoop dat ze serieus naar de uitkomsten van dit onderzoek kijkt.”

Ook in de hulpverlening moet het nodige veranderen. Voorham: „De hulpverlening moet drastisch ontbureaucratiseren. De schotten tussen de deelgebieden moeten weg. Kijk naar een mens als geheel, niet per probleem.” Voorham stelt dat als er beter met wetten en regels wordt omgegaan, met hetzelfde geld mensen beter geholpen kunnen worden. „En misschien kunnen we zelfs meer mensen helpen.”