Tot deze conclusie komen de onderzoekers A. Spapens en M.Y. Bruinsma van het onderzoeksinstituut IVA van de Universiteit van Tilburg. Zij schreven het rapport in opdracht van het Programma Politie en Wetenschap. Het onderzoek toont het logistieke proces dat nodig is om vuurwapens illegaal te maken, ze naar Nederland te smokkelen en vervolgens hier te verkopen. Opmerkelijk vinden de onderzoekers vooral de inventiviteit waarmee de illegale wapenhandelaars te werk gaan om aan vuurwapens te komen.

Voor de smokkel van de vuurwapens zijn kleinere en grotere ’importeurs’ verantwoordelijk. De belangrijkere groepen handelen wekelijks in partijen van dertig tot vijftig vuurwapens, die worden verkocht via tussenhandelaren, die verspreid over Nederland zitten. De kleine smokkelaars vervoeren partijen van vijf tot tien vuurwapens. Zij werken vaak op bestelling en halen een partij wapens op wanneer er kopers voor zijn.

De illegale vuurwapens die in Nederland worden aangetroffen, zijn veelal gemaakt in officiële, legale, vuurwapenfabrieken. „De illegale wapenhandelaars blijken uiterst inventief bij het vinden van methoden om wapens in het criminele milieu te laten verdwijnen. Een methode om dit op grote schaal te doen is het zogenoemde zwartwassen. Met behulp van valse papieren worden partijen wapens aan fictieve buitenlandse afnemers geleverd. Die wapens bereiken hun vermeende bestemming echter nooit, maar worden in plaats daarvan illegaal verkocht."

Een andere belangrijke methode is het inkopen van alarmpistolen om die uiteindelijk om te bouwen tot scherpschietende wapens. Dit gebeurt volgens de onderzoekers op grote schaal. Honderden in Italië gebouwde alarmwapens van het merk Tanfoglio zijn in de afgelopen jaren in Portugal omgebouwd en daarna naar Nederland en andere Europese landen gesmokkeld.

Verder bestaat in Duitsland een omvangrijke markt voor tweedehands en afgeschreven vuurwapens. Die wapens worden aldaar onbruikbaar gemaakt en vervolgens als sierwapen of alarmwapen verkocht. „Criminele groeperingen blijken er in de loop der tijd telkens weer in te slagen partijen van dergelijke wapens op te kopen en ze vervolgens weer in bruikbare staat te brengen."

De onderzoekers stellen dat het aantal vuurwapendeskundigen in Nederland te beperkt is. „Er zal op korte termijn nadrukkelijk moeten worden geïnvesteerd in de opleiding van nieuwe vuurwapendeskundigen. Ook het opsporingsonderzoek naar vuurwapensmokkel en –handel komt onvoldoende van de grond. De politie en het Openbaar Ministerie zien het belang daarvan nog altijd te weinig in", aldus Spapens en Bruinsma. „Vuurwapens worden nog steeds vooral als een bijproduct van andere criminele activiteiten beschouwd en niet als een probleem op zichzelf."

Volgens PvdA–Kamerlid Van Heemst blijkt uit het onderzoek dat minister Donner van Justitie tekort schiet bij de aanpak van de illegale wapenhandel. In schriftelijke vragen dringt Van Heemst bij de bewindsman aan op maatregelen. Donner zou het Nederlandse voorzitterschap van de Europese Unie moeten aangrijpen om afspraken te maken over gelijke wetten in de lidstaten over wapenhandel en –bezit.