De beweging Anti-Fascistische Actie maakt al twaalf jaar lang ongestoord iedereen het leven zuur die in haar ogen een verkeerde mening uitdraagt. Vrijdag staan de twee vrouwen, die weigeren hun identiteit prijs te geven, terecht.

De laatste tijd doet AFA weer van zich spreken als ze bijeenkomsten van de politieke partij NieuwRechts onmogelijk probeert te maken. Nog niet zo lang geleden organiseerde de actiegroep een demonstratie in Den Haag, waarbij het tot ernstige ongeregeldheden kwam. Vorige maand werd een caféhouder in Amsterdam bedreigd, omdat hij onderdak bood aan een debat van politieke jongerenorganisaties waaronder CDJA en JOVD. Reden van de bedreiging was de aanwezigheid van Michiel Smit van NieuwRechts.

De AFA is in 1992 opgericht. Doel van haar leden is „racistische en fascistische partijen, groeperingen en tendensen te bestrijden.” Naar eigen zeggen wilde AFA tegenwicht bieden aan het oprukkende extreem rechts van Janmaat en zijn Centrumdemocraten. De organisatie is ongrijpbaar, omdat ze zich verschuilt achter valse namen en een postbus. De achterban bestaat uit een schimmige groep activisten. Een smeltkroes waarin dierenactivisten, krakers en idealisten met elkaar optrekken, stelt onderzoeker van het linkse actiewezen Peter Siebelt.

Slechts enkele mensen uit de kern van AFA zijn bekend. Jeroen Hanenbergh is een van hen. Hij is woordvoerder van AFA en Kafka, een onderzoeksgroep die zwarte lijsten van vermeende rechts-extremisten publiceert. Daarnaast is Hanenbergh ook voorzitter van KURF (Komité Utrecht tegen Facisme en Racisme).

Niet dat het daarbij blijft, want onder de schuilnaam Marc de Waard treedt hij ook op als woordvoerder van het Baskisch Informatiecentrum (BIC). Het BIC is in wezen een dekmantel voor activiteiten ten gunste van de Baskische afscheidingsbeweging ETA en heeft openlijk banden met kraakpanden in Utrecht, Den Haag en Amsterdam.

In januari 2002 arresteert de politie Juan Rodriguez, een vermeend ETA-lid die te gast is in het Amsterdamse krakersbolwerk Vrankrijk. Kort daarna richten linkse activisten de steungroep Free Juanra op, om de uitlevering van de ETA-verdachte aan Spanje te frustreren. De leidende figuur achter de actiegroep is Jeroen Bosch, een schuilnaam voor opnieuw Jeroen Hanenbergh. Bosch is eveneens woordvoerder in Nederland van de Baskische jongerenorganisatie Segi, die op de lijst van verboden, terroristische organisaties in de Europese Unie staat.

Een website die extreem linkse groeperingen in kaart brengt, meldde deze week dat Hanenbergh is teruggekeerd uit Spaans Baskenland. Daar zou hij samen met de jongerentak van de ETA aan het kamperen zijn geweest. Een mogelijke reden voor zijn terugkeer zou kunnen zijn dat hij bij de rechtszaak tegen een van zijn ’onderdanen’ aanwezig wil zijn.

Goede bekende van Hanenbergh is Kristel Letschert. Zij is actief binnen de KURF, waarvan Hanenbergh voorzitter is. Letschert is afgestudeerd als nationaal gids aan de Hogeschool Holland. Verder is ze een van de drijvende krachten achter ”Gratis Eten Utreg”, dat deel uitmaakt van de organisatie Food No Bombs Nederland. De activiste is regelmatig in het Utrechtse winkelcentrum Hoog Catherijne te zien bij Blokker. Daar deelt ze gratis eten en folders uit.

Volgens Stichting Onderzoek extreme Stromingen is Food No Bombs Nederland een van de vele linkse dekmantelorganisaties voor het werven van aanhangers.

Letschert is verder actief als woordvoerster van de Mumia Steungroep. Deze actiegroep eist de vrijheid van de zwarte Amerikaanse activist Mumia Abu-Jamal, die ruim twintig jaar in de cel zit omdat hij begin jaren tachtig een politieman zou hebben gedood. Letschert treedt bovendien op als gids bij diverse buurt- en stadswandelingen in Utrecht.

Als een van de ketchupactivisten die vrijdag in Amsterdam terechtstaan inderdaad lid is van AFA, dan heeft ze zich alleen al met haar lidmaatschap van deze actiegroep in gevaarlijk vaarwater begeven. Spannend is nog wat de rechter zal oordelen nu een lid van deze groep kennelijk zelfs niet terugdeinst om een minister niet alleen met woorden te bestrijden, maar ook fysiek aan te vallen.