Zo’n zestig bezoekers wonen tot en met vrijdag zo’n dertig lezingen bij over alle mogelijke aspecten van de Synode van Dordrecht. Verkiezing, verzoening, Bijbelvertaling, kerkorde, kerkrecht, alles komt langs en wordt belicht door een keur aan bekende theologen en historici. De sprekers komen uit geheel Europa, uit Amerika, Zuid-Afrika en Zuid-Korea.

Alec Ryrie, auteur van een bestseller over de geschiedenis van het protestantisme en kerkhistoricus in Durham, bijt het spits af met een bijdrage over de Dordtse synode als „oecumenisch concilie”. De kerkvergadering mislukte volgens hem niet alleen omdat de remonstranten snel terugkeerden op het publieke toneel, maar ook omdat een gezaghebbend gereformeerd concilie een onmogelijkheid is. Het wil enerzijds een orthodox statement afleggen, anderzijds bestrijdt het elke binding aan menselijke formulering, wat bij Rome het geval is. Alleen de Schrift heeft het absolute gezag.

Toen de remonstrantse leider Episcopius stelde dat de besluiten van de eerste oecumenische concilies in de Vroege Kerk slechts belijdenissen van het geloof waren en niet bindend voor latere generaties, was dat volgens Ryrie precies het standpunt van Calvijn. De reformator wilde zich ook niet laten binden aan deze concilies en hun credo’s, „zelfs niet van Athanasius”. De moraal van Ryrie: „Alle gereformeerde protestanten zijn, of kunnen dat gemakkelijk worden: radicalen.”

Polly Ha uit Norwich (University of East Anglia) laat zien hoe de remonstranten de wettigheid van de synode betwisten. Het toezicht op de leer was volgens hen een zaak van God, de overheden konden zich onbekommerd bezighouden met de secundaire zaken van de kerk. Dat botste met de contraremonstrantse visie op de synode, die juist uit was op eenheid in de kerk in leer èn tucht. De contraremonstranten benadrukten volgens Polly Ha de „goddelijke natuur van de synode” om gezaghebbende claims te maken.

Verkiezing

Kerkhistoricus Frank van der Pol (Kampen) presenteert het boek ”The Doctrine of Election in Reformed Perspective” (Vandenhoek & Ruprecht, Göttingen). Het is de neerslag van een internationaal congres in Emden in 2014 over de historische en theologische aspecten van de Synode van Dordt. Verkiezing is volgens Van der Pol een belangrijk kenmerk van de gereformeerde orthodoxie en „markeringspunt” tussen de verschillende gereformeerde groepen en denominaties.

Ludiek is het optreden van de Amerikaanse theoloog Donald Sinnema woensdagavond in de Grote Kerk te Dordrecht. Hij vertelt als een teruggekeerde Bogerman (destijds voorzitter van de Dordtse synode) uitvoerig het verhaal van de kerkelijke vergadering, ondersteund met veel beeldmateriaal. ‘Bogerman’ voelt zich gefrustreerd over de vertragende en ontwijkende tactiek van de remonstranten.

Hij valt even uit de rol van voorzitter als hij de ontwikkelingen tot ver na ‘Dordt’ aanstipt. Hij vertelt dat de synode de Staten-Generaal vroeg een volgende nationale synode bijeen te roepen. „Helaas, er zou in de komende tweehonderd jaar niet meer een volgende Nederlandse nationale synode komen. Dat maakt onze eerbiedwaardige synode des te meer van belang.”

Het plaatselijke Reformatie Instituut Dordrecht zorgt deze week voor een boeiende randprogrammering. Zo zijn er een rondleiding door de stad, een bezoek aan de Helmanteltentoonstelling in de Grote Kerk en een muzikale avond in de Augustijnenkerk. De slotlezing wordt vrijdag verzorgd door de Amerikaanse filosoof Richard Mouw, over ”het wereldbeeld van de Synode van Dordrecht”. Burgemeester Wouter Kolff zal aanwezig zijn bij de afsluiting.