Wijnants, naast psycholoog ook loopbaanadviseur en auteur van het boek ”Het dertigersdilemma” dat in 2008 verscheen, herkent het beeld uit de enquête van Monsterboard. „Het fenomeen dertigersdilemma komt vanaf 2000 voor. Ik krijg de indruk dat de trend alleen maar erger wordt.”

Waarom heeft specifiek deze generatie met onzekerheid te maken?

„Allereerst is er voor hen veel te kiezen. De oudere generatie ziet dat wellicht als luxe, maar voor de twintigers en dertigers levert dit onzekerheid en keuzestress op. Ten tweede proberen de millennials te streven naar het perfecte plaatje. Ze kijken naar anderen en vergelijken zich met hen, in plaats van dat ze naar zichzelf kijken. Tot slot zie ik dat twintigers en dertigers in een vervroegde midlifecrisis terechtkomen. Ze krijgen te maken met zingevingskwesties. De leeftijd tussen 25 en 35 is een fase waarin grote, levensbepalende keuzes gemaakt moeten worden.”

Welke existentiële vragen hebben deze millennials?

„Het gaat om de vragen waar het allemaal toe dient, wat de zin van het bestaan is. Existentiële vragen plagen de mens zijn hele leven, maar op kruispunten komen ze extra terug. De puberteit, de midlifecrisis en bijvoorbeeld het legenestsydroom, waar vooral vrouwen na het uitvliegen van de kinderen last van kunnen hebben. De leeftijd tussen 25 en 35 is zo’n zelfde kruispunt.”

Wat is de invloed van religie op deze existentiële vragen?

„In mijn onderzoek heb ik geloof niet meegenomen, maar dit is een relevante factor. Gelovigen over het algemeen zeggen iets meer rust te vinden in hun religie als antwoord op existentiële vragen. Zij lijken wat dat betreft immuun te zijn voor het dertigersdilemma. Maar onder zowel seculieren als gelovigen tussen de twintig en de dertig jaar treedt een soort geloofscrisis op. Religieus opgevoede mensen vragen zich af of ze alleen geloven omdat ze zo zijn opgevoed en trekken het geloof in twijfel. Onder seculieren is een omgekeerde beweging te zien: tussen hun 25e en hun 35e kunnen zij zich totaal doelloos voelen. Agnosten en atheïsten gaan in die leeftijdsfase soms aanschurken tegen religie. Bijvoorbeeld via yoga of mindfulness.”

Welke rol spelen opleidingsniveau en geslacht bij het optreden van de onzekerheid?

„Hogeropgeleiden hebben er meer last van, omdat zij vanwege hun opleiding vaak meer te kiezen hebben en omdat door de duur van hun opleiding de periode van twijfel langer duurt en daarmee intensiveert. Vrouwen scoren daarnaast hoger dan mannen, doordat ze meer piekeren en peinzen. Verder hebben randstedelingen meer last, wellicht omdat de sociale vergelijking daar sterker is. Maar het is lastig aan te geven wat hierin de oorzaak en wat het gevolg is.”

Welke invloed hebben sociale media op de onzekerheid van de millennial?

„Sociale media hebben het probleem verergerd. Twintigers en dertigers vergelijken zichzelf met mensen die geslaagder zijn. Ze zien alleen de voordelen die zo’n persoon heeft. Op Instagram staan voorbeelden van mensen die het perfect voor elkaar hebben. Ze worden daar de hele dag mee geconfronteerd. Dat levert een dagelijks gevoel van ontevredenheid op.”

Heeft u tips voor twijfelende millennials?

„Maak een lijst met alle dingen die je graag wilt. Plaats die vervolgens op een tijdlijn. Zorg ervoor dat niet alle doelen bij de eerste vijf jaar terechtkomen, maar spreid ze uit over langere tijd. Een eigen bedrijf bijvoorbeeld kun je ook over tien jaar op gaan starten. Millennials worden letterlijk ziek van de stress die ze ervaren door dingen die ze denken te moeten bereiken in korte tijd. Een langere tijdlijn geeft lucht.”