Von der Dunk werd in 1928 geboren in Bonn, enkele jaren voor Hitler aan de macht kwam, als zoon van een Duitse vader en een Joodse moeder.

Wegens de Jodenvervolging vluchtte het gezin in 1937 naar Nederland. Zijn vader werd leraar aan de Werkplaats Kindergemeenschap in Bilthoven, de school van onderwijsvernieuwer Kees Boeke, waar ook Hermann leerling werd. In zijn memoires noemde hij de school van Boeke „de toen meest democratisch-idealistische instelling in Nederland.”

Reserve

Von der Dunk hield er een levenslange reserve jegens vergaderen aan over. De bureaucratisering van de universiteit en het vele vergaderen dat ermee gepaard ging, was een van de redenen waarom Von der Dunk in 1990 vervroegd met emeritaat ging.

Von der Dunk studeerde in de jaren vijftig geschiedenis in Utrecht, bij de destijds beroemde professor Pieter Geyl. In 1966 promoveerde hij op ”Der Deutsche Vormärz und Belgien 1830/48”, een van de weinige boeken van Von der Dunk waarvoor hij langdurig de archieven had geraadpleegd. Von der Dunk was meer een beschouwer en een duider dan een archiefrat, meer een man van de grote lijn dan van het detail.

Hij schreef en sprak met veel elan, waarbij zijn betrokkenheid soms gepaard ging met een zekere slordigheid. Zijn boek over geschiedfilosofie, ”De organisatie van het verleden”, is wijdlopig en onhelder genoemd. Daarentegen getuigt zijn grootste boek, ”De verdwijnende hemel. Over de cultuur van Europa in de twintigste eeuw” van visie, stijl en gevoel voor veelzeggende details.

Tegendraads

Het kostte Von der Dunk geen moeite om tegendraads en onafhankelijk te zijn. In de progressieve jaren zeventig schreef hij ”Conservatisme”, een boek dat geregeld wordt aangehaald in de literatuur over het onderwerp. Zijn werk was vaak persoonlijk, nog het meest in ”Voorbij de verboden drempel. De Shoah in ons geschiedbeeld”, over de vraag naar het waarom van de moord op de Joden. Daarin noemde hij de Holocaust het meest indringende voorbeeld van het vermogen van de mens om niet alleen technische en wetenschappelijke maar ook morele grenzen te overschrijden: „Het voorbeeld van satanische perfectie en perfect satanisme.”

Bij het brede publiek was Von der Dunk vooral bekend door zijn optredens op radio en televisie, waarbij hij actuele onderwerpen, zoals de val van de Berlijnse Muur en de ontmanteling van de Sovjet-Unie, duidde vanuit de geschiedenis.