FEITEN - Het Ozon Monitoring Instrument (OMI) meet ozon, stikstofdioxide, zwaveldioxide, broommonoxide, chloordioxide, formaldehyde, uv-straling (B) en aerosolen (kleine stofdeeltjes).

OZONLAAG - OMI is het voornaamste instrument om veranderingen in de ozonlaag te meten. De eerste observaties met satellieten om de ozonlaag te onderzoeken dateren uit de jaren ’70. In 1985 berichtte een Britse onderzoeksgroep voor het eerst over het gat in de ozonlaag boven Antarctica. Voor zijn onderzoek naar de ozonlaag kreeg de Nederlander Paul Crutzen de Nobelprijs voor scheikunde.

VOORGANGERS - In tegenstelling tot de voorgaande meetinstrumenten kan OMI veel meer stoffen aan. Dat is een gevolg van de metingen op 1100 golflengtes, waar de NASA-instrumenten zich beperken tot een tiental golflengtes. Europese voorgangers van OMI, GOME en Sciamachy, meten ook in veel golflengtes. OMI meet als enige op stedelijk niveau.

DETAILS - Bij elke omloop om de aarde meet OMI een strook met een breedte van 2600 kilometer op het aardoppervlak. Het brengt in één dag de volledige atmosfeer in blokjes van 20 bij 20 kilometer in kaart. Zo gedetailleerd heeft nog geen instrument ozon gemeten. OMI kijkt tussen de wolken door en ’ziet’ daarom ook de vervuiling vlak boven de aarde.

OPDRACHTGEVER - Nederland is door de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA gevraagd OMI te leveren. Het project is uitgevoerd onder leiding van het Nederlands Instituut voor Vliegtuigontwikkeling en Ruimtevaart (NIVR).

ONDERZOEK - De wetenschappelijke leiding is in handen van het KNMI in De Bilt. OMI is gebouwd door Dutch Space en TNO TPD. Verder was de Stichting Ruimteonderzoek Nederland (SRON) bij het project betrokken.

KOSTEN - 40 miljoen euro. Betaald door de ministeries van Economische Zaken, Verkeer en Waterstaat en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.