„Na twaalf jaar bij Present begon het te kriebelen”, vertelt Zeldenrust. „Een vriend van ons heeft een strategische positie bij een multinational opgegeven om met zijn vrouw een gezinshuis te beginnen. In januari las ik dat jaarlijks 40.000 kinderen uit huis worden geplaatst. Dat trof me enorm. Zo ontstond het idee om een gezinshuis te beginnen.”

Present ontstond in 2003 als project om vrijwilligers te mobiliseren. Sinds 2006 werkt Zeldenrust er, de laatste zeven jaar als directeur. De organisatie heeft 73 lokale stichtingen, die vrijwilligers activeren om hulpbehoevende mensen bij te staan.

Waarom kiest u voor een gezinshuis?

„Anita en ik zijn geraakt door de nood die er in de samenleving is, vooral als het kinderen betreft. Als kind kun je beter in een gezinshuis wonen dan in een woongroep. Anita is deskundig als gedragsspecialist in het onderwijs. Mijn eigen achtergrond ligt meer in het ondernemerschap. Ook dat is nodig: een gezinshuis is een vennootschap.”

Hoe staat Present ervoor?

„In 2006 waren er 750 vrijwilligers, nu zijn dat er 38.000. Onze lokale stichtingen zijn actief in ruim 130 gemeenten. Jaarlijks komen er ongeveer vier nieuwe stichtingen bij, zoals recent in Hilversum en Hoeksche Waard.”

Voorheen waren er weleens financiële problemen bij die lokale stichtingen. Is dat voorbij?

„Dat speelde sterk bij stichtingen die in de pioniersfase zaten, met explosieve groei, in tijden van economische crisis. Nog steeds is het voor veel lokale stichtingen best een struggle om te overleven. Maar er wordt veel kracht ontwikkeld. Bijna elke stichting krijgt subsidie van de gemeente – in totaal vormt dat bijna de helft van de financiën.”

Vangt Present ook taken op die de overheid niet meer wil uitvoeren?

„Dat hebben we niet zo gemerkt. We houden sterk vast aan onze formule. Dat betekent dat de professionele hulpverlening verantwoordelijk blijft voor de verwijzing en de regie over het zorgtraject. Zo gooit de overheid maar weinig dingen op ons bordje; we werken juist samen. De overheid heeft als voornaamste taak om recht te doen, zorgen voor een eerlijke verdeling. Vrijwilligerswerk draait niet om recht, maar om naastenliefde. Dat kan de overheid niet bieden. Onze vrijwilligers komen uit het bedrijfsleven, scholen, studentenverenigingen en kerken. We hebben als doel dat alle verbanden in de samenleving meer maatschappelijk betrokken worden.”

Worden mensen ook meer actief?

„We doen elk jaar onderzoek. Daaruit blijkt dat ruim de helft van onze vrijwilligers zich voor de eerste keer inzet voor Present. We zijn benieuwd of zij daarna ook vrijwilliger blijven, bijvoorbeeld voor de voedselbank of simpelweg door aan te bellen bij een huis waar de gordijnen al lange tijd dicht zijn.”

Present begon als project vanuit de kerken. Is dat enorm verbreed?

„Inderdaad kwamen in de begintijd bijna alle vrijwilligers uit de kerken. Al snel raakten bedrijven en scholen geïnteresseerd in onze formule. Tegenwoordig leveren de kerken nog evenveel vrijwilligers als vroeger, maar vormen ze nog maar 30 procent van het totaal. Die verbreding is vanzelf ontstaan. Tegelijk wil ik kerken aanmoedigen om nog actiever te worden. Ik had graag gezien dat het met hun diaconale rol in de samenleving sneller was gegaan.”

U gaat in december weg. Heeft Present Nederland al een opvolger?

„In september start de werving voor een nieuwe directeur. We hopen die eind oktober of begin november gevonden te hebben.”

Kan Present nog verder uitbreiden?

„Uit ons onderzoek blijkt dat we meer kunnen en willen doen, maar dat we qua financiële en organisatorische capaciteit aan ons maximum zitten. Present is op dit moment een ‘volwassen puber’: we zijn enorm gegroeid, maar we zijn er nog lang niet.”