Nachtmerries? Nooit. Kokhalzen? Ook niet. Ja, ik zie gruwelijke beelden. Ik doe luguber en smerig werk: dat is ook zo. Maar na een klus kan ik vrijwel altijd een knopje omzetten. Toppie. Als ik dat niet zou kunnen, zou ik mijn werk niet kunnen volhouden.

Sinds een jaar of vijftien heb ik me gespecialiseerd in het reinigen van locaties waar ernstige misdrijven plaatsvonden. Ik noem geen concrete moordzaken. Privacy. Vaak gaat het om woningen waar iemand is doodgestoken of doodgeschoten. Alles zit onder het bloed.

Verontwaardigd

Ik hoef niet te weten hoe iemand om het leven is gekomen. Mijn taak is schoonmaken. Maar soms weet ik de toedracht wel. Bijvoorbeeld via verhalen uit de pers. Twee jaar geleden moest ik in Breda de woning van een oudere, vermoorde meneer fatsoeneren. Inbrekers hadden de man geld gevraagd. Maar dat gaf hij niet. Er is gevochten. De oude meneer liep vele steekwonden op. Overal zat bloed. Zo’n verhaal maakt me verontwaardigd. Blijf van zo’n man af.

Ik maak nogal eens bizarre dingen mee. In Limburg was iemand in een auto vermoord. Het hele voertuig zat onder het bloed. De ramen, alles. De auto moest bewaard blijven, in verband met het strafrechtelijk onderzoek. Het voertuig moest worden vervoerd van een bergingsbedrijf naar mijn schoonmaakbedrijf in Sittard. In beschermingspak en met handschoenen aan ben ik maar achter het stuur van die auto vol bloed gaan zitten. De automobilist bij de stoplichten naast me wist even later niet wat hij zag. Ik heb de auto voor 98 procent schoon kunnen krijgen. Op de achterbank zaten nog twee heel kleine vlekjes.

Lampen

Klussen in woningen waar een of meer kinderen zijn vermoord, kunnen aan me vreten. Ik heb zelf kinderen en kleinkinderen. In Zuid-Limburg had een vader zijn zoon en twee kleinkinderen gedood. Er was gevochten in dat huis. Dat zag ik aan omgevallen lampen en stoelen. Een van de moorden had zich voltrokken in de kinderkamer. Ook die moest ik reinigen. Met mijn collega’s praat ik na over zo’n klus. Potje bier of kop koffie erbij.

Locaties waar zich een misdrijf heeft afgespeeld, maken we schoon in het bijzijn van een rechercheur. Die moet ervoor waken dat we eventuele sporen uitwissen. Sommige spullen die we reinigen, zijn van belang voor het rechercheonderzoek. Denk aan een brief. Zo’n document kan de politie belangrijke informatie verschaffen.

Op plekken waar een delict is gepleegd, arriveren wij altijd met een busje zonder belettering. Betrokkenen en omstanders hoeven niet te weten wie wij zijn. Ik wil liever niet dat de naam van een van mijn medewerkers wordt gekoppeld aan een moordzaak. Doordat wij er in onze beschermingspakken als maanmannetjes uitzien en mondkappen dragen, zijn we sowieso niet herkenbaar.

Een paar keer ben ik bedreigd. Mensen wilden niet dat ik de woning waar iemand was vermoord, schoon zou maken. Ik kreeg allerlei enge ziektes naar mijn hoofd geslingerd. Naar de reden van de boosheid moet ik gissen. In zulke gevallen leg ik uit dat ik een schoonmaakopdracht uitvoer.

Leerzaam

In Amerika is veel te leren over het reinigen van moordplekken. Een jaar of tien geleden vond ik op internet in Los Angeles een bedrijf dat gespecialiseerd is in dit soort werk. Ik belde de firma en kreeg toestemming om twee weken mee te draaien. Jetlag of niet, meteen nadat ik in Amerika landde, ging ik aan de slag. Ik maakte lange dagen. Moorden zijn in de VS vaak heftiger. Geregeld liggen er in een woning meerdere slachtoffers. Heel veel burgers zijn daar bewapend.

Die twee weken in Amerika waren spectaculair en leerzaam. Ik maakte kennis met nieuwe technieken en speciale vloeistoffen waarmee je bloed of lijkvocht kunt verwijderen uit beton. Zonder dat je er bijvoorbeeld een complete vloer uit moet hakken. De ervaringen kwamen me in Nederland goed van pas. Volgend jaar wil ik nog een keer meelopen met hetzelfde Amerikaanse bedrijf. Opnieuw om mijn vaardigheden uit te breiden.

Knuffeltje

Ik reinig niet alleen moordlocaties, maar ook zwaar vervuilde woningen. Bijvoorbeeld nadat een ernstige zieke vrouw door het hele huis bloed heeft gespuugd. We selecteren welke spullen we schoonmaken. Sommige makkelijk te vervangen voorwerpen kun je beter meteen in de prullenbak gooien. Een paar besmeurde pantoffels bijvoorbeeld. Reinigen is dan duurder dan nieuwe sloffen aanschaffen. Maar het kan van belang zijn om een knuffeltje juist wel op te knappen. Omdat zo’n pluchen haasje of olifantje voor een kind heel belangrijk kan zijn.

Soms schakelt de politie ons in om stank te bestrijden. Bijvoorbeeld als een overledene al tijden in huis ligt. Ooit moest ik om twee uur ’s nachts naar het huis van een gestorven alcoholist. Weken had hij daar al gelegen. De stank was zó gigantisch. Die weeïge lijkgeur vergeet je nooit meer. Door bepaalde enzymen toe te passen, kan ik de akelige reuk neutraliseren. Het huis van de man stond vol bierkratten. Zijn lichaam was in vergaande staat van ontbinding. Toegetakeld ook, door toedoen van zijn katten.

Genieten

Door een smerig huis weer op te knappen, geef ik mensen, nabestaanden vaak, een goed en warm gevoel. Ik word blij als iemand roept: „Wow! Wat ziet dat wandje er weer mooi uit!” Dankbaarheid van gedupeerden motiveert mij door te gaan.

Of mijn werk me weleens bepaalt bij de eindigheid van mijn leven? Nou, ik hoop nog lang te leven. Te genieten van mijn familie. Iedere dag is mooi. Mijn vrouw vroeg me ooit: „Hoe kan het nou dat jonge mensen van in de twintig burn-out raken en jij niet?” Het heeft ermee te maken dat ik makkelijk in het leven sta.

Veel van mijn medewerkers kan ik deze specifieke taken niet laten uitvoeren. Ooit nam ik een beginnende collega mee naar een vervuilde woning. In een snikhete periode had daar wekenlang een dode man gelegen. Eenmaal in het huis kwamen we terecht in een donker vertrek. „Wat voelt het tapijt hier lekker zacht”, zei de collega. Toen het rolluikje voor het raam omhoogging, bleek dat we in een 30 centimeter dikke laag maden stonden.

Huiverend ging de collega ervandoor. Buiten stond hij zich af te kloppen en uit te schudden. Met z’n tweeën zijn we toch de kamer leeg gaan scheppen. Toen we even later onder een deken lichaamsresten ontdekten, had die collega het niet meer. Hij werkt nog steeds bij me, maar doet dit soort arbeid niet.”

Bierblikjes

Sommige voorvallen geven me veel plezier. Een jaar of drie geleden moest ik in Kerkrade de woning van een alcoholist schoonmaken. De man was zijn flatwoning uitgezet. De woningbouwvereniging had gewaarschuwd: ik kon alleen via een keukenraampje het huis in. Toen ik binnen was geklommen, belandde ik in een zee van lege bierblikjes. Ik stond tot aan mijn nek tussen de blikjes. Met een sneeuwschep en kruiwagen hebben we de woning leeggehaald: 42 kuub aan bierblikjes. Stond ik met een kruiwagen vol blikjes bij de lift, zegt een oud omaatje: „Volgens mij had je wat dorst.””

„Meneer, u blijft een schat”

Woningen waar brand woedde, weer opknappen. Dat is een belangrijk werkterrein voor schoonmaakbedrijf Janssen uit Sittard.

Een brand trekt diepe sporen, merkt bedrijfsdirecteur René Janssen. „Het is nogal wat als alles zwart geblakerd is. De een reageert schreeuwerig en agressief. De ander zit stil voor zich uit te kijken. Altijd proberen wij mensen gerust te stellen en presenteren we een plan van aanpak. Daar kan ook het reinigen van apparaten bij horen. Zoals het schoonmaken van een laptop waar bluswater in is gekomen.”

Janssen geniet als hij mensen blij kan maken. „In Roermond woedde brand in een woning. Alles was zwart. Buiten zag ik twee meisjes van een jaar of acht bij de puinhopen staan. Ze hadden niks. Uit mijn auto, waar standaard wat knuffels liggen, haalde ik twee beertjes. Hun blije gezichten vergeet ik nooit meer. Een paar maanden later ontmoette ik de kinderen weer in het opgeknapte huis. Een meisje pakte mijn benen vast en zei: „Meneer, als ik dat beertje zie, denk ik altijd aan u. U blijft een schat.” Geweldig toch? Op zoiets leuks kan ik een jaar teren.”

Schoonmaakwerk op moordplekken

Als een van de weinige ondernemingen in Nederland is schoonmaakbedrijf Janssen in Sittard gespecialiseerd in het reinigen van locaties waar een misdrijf plaatsvond. Directeur René Janssen voert, samen met een of meer collega’s, klussen uit in heel Nederland.

Het Limburgse bedrijf, dat ruim een kwarteeuw bestaat en waar zo’n 135 mensen werken, reinigt ook woningen die ernstig zijn vervuild of beschadigd door brand of wateroverlast.

Van de 135 werknemers hebben er ongeveer 20 een beperking. „Ik geniet ervan om mensen met een handicap aan het werk te helpen. Zo begeleidde ik in het verleden een halfjaar lang een schoonmaker die zijn stembanden mist. Voor dat project kreeg ik subsidie. Nu is die man een van mijn beste schoonmakers. Ongeveer iedere vrijdag kom ik hem tegen op kantoor. Dan steekt hij even een duim op.”