Donner heeft dat woensdag geschreven in een brief aan de Tweede en Eerste Kamer. De afgelopen maanden deden zeven penitentiaire inrichtingen al ervaring op met meerpersoonscellen. De plaatsing gebeurde op basis van vrijwilligheid van de gevangenen. Die vrijwilligheid gaat overboord bij de landelijke invoering, bevestigde een woordvoerster van het departement.

Vakbonden hekelen het besluit van Donner. A. Lohman, bestuurder bij CNV Publieke Zaak, zegt dat de minister geen aandacht heeft voor veiligheidsproblemen als gevolg van de duocellen. Ook vreest hij een toename van de werkdruk voor bewakers. Lohman eist garanties van Donner op deze punten.

Deze week maakte de vakbond AbvaKabo FNV bekend 59 klachten ontvangen te hebben van gevangenisbewaarders over meerpersoonscellen. Die gingen over personeelstekorten en de plaatsing van mensen met een besmettelijk virus, psychisch gestoorden of verslaafden bij elkaar. Dat was tegen de afspraken met de vakbonden, die zich van meet af aan tegen de duocellen keerden.

Op verzoek van Tweede–Kamerlid Vos van GroenLinks debatteert de Tweede Kamer donderdag nog over de problemen met de duocellen. Volgende week behandelt de Eerste Kamer de wijziging van de Penitentiaire beginselenwet.

Het evaluatieonderzoek is tussen januari en mei 2004 uitgevoerd door IVA Beleidsonderzoek en Advies in opdracht van Justitie. In tegenstelling tot de mening van Lohman blijkt uit het rapport dat de meeste gevangenismedewerkers het niet onveilig vinden om te werken op een afdeling met meerpersoonscellen. De cipiers vinden wel dat de werklast zwaarder is geworden en de werkzaamheden complexer zijn. Ze vrezen ook dat, in combinatie met de bezuinigingen, de contacten op de achtergrond raken.

Ook wijzen de onderzoekers erop dat de contra–indicaties die worden gebruikt om mensen niet bij elkaar te plaatsen, leiden tot onvoldoede bezetting van de duocellen. Deze contra–indicaties moeten volgens hen opnieuw worden bekeken.

Verder wil het personeel inspraak hebben in de selectie en matching van gedetineerden voor een duocel, om een veiliger klimaat te kunnen bereiken. De cipiers wijzen er ook op dat de extra mankracht niet altijd goed wordt ingezet en niet toereikend is.

Gedetineerden geven aan graag op een ander tijdstip te willen werken dan hun celgenoot, zodat ze toch enige uren de celruimte voor zichzelf hebben. De onderzoekers pleiten ervoor om ook hen te betrekken bij de selectie van een celgenoot. Ook zouden positieve prikkels hen moeten stimuleren een cel te delen. Donner zal bekijken of hij de aanbevelingen meeneemt.