Tot woede van de vakbeweging kondigde minister De Geus dinsdag aan dat wanneer zij na twee jaar in de WAO belanden niet 70 procent van het laatstverdiende salaris, maar 70 procent van het minimumloon krijgen.

Eerder zei De Geus al eraan te denken dat een zieke werknemer pas in de WAO kan komen, als die de voorafgaande 52 weken 70 procent van het loon heeft ontvangen. Ook dat plan voert hij uit. Dat kan betekenen dat werkgevers tot in lengte van dagen voor het loon van zieke werknemers opdraaien als zij voor een aanvulling kiezen. Werknemers stromen in dat geval niet door naar de WAO.

Vanaf dit jaar moeten bedrijven hun zieke werknemers twee jaar lang doorbetalen voordat zij in de WAO belanden. Veel werkgeversorganisaties en vakbonden spreken in CAO’s af de uitkering in het tweede ziektejaar tot 100 procent aan te vullen.

Het kabinet wil zieke werknemers juist prikkelen weer aan het werk te gaan. „Er rust een zware verantwoordelijkheid op de CAO-partijen om het loon in het tweede jaar op 70 procent te houden”, zei De Geus. De dinsdag aangekondigde sancties gaan volgend jaar in.

Alleen wanneer de sociale partners werken aan de beperking in het tweede ziektejaar, is de CDA-minister bereid om mensen die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn een hogere uitkering te geven. In het najaarsakkoord stond dat wanneer voor 2007 de WAO-instroom beperkt was tot 25.000 per jaar, de WAO-uitkering met terugwerkende kracht in 2006 omhoog gaat van 70 naar 75 procent. Nu krijgen deze duurzame WAO’ers maximaal 70 procent van het laatstverdiende loon.

Door het mislukken van het voorjaarsoverleg over de leeftijd waarop mensen kunnen stoppen met werken, hebben de vakbonden de overeengekomen loonmatiging voor 2005 opgezegd. Ook de andere afspraak uit het najaarsakkoord over gematigde lonen voor mensen die langer dan een jaar ziek zijn, staat op de helling.

De Geus eist nu toch uitvoering van die afspraak. Voor vakcentrale FNV is dit de zoveelste harde maatregel die de minister aankondigt sinds het mislukte voorjaarsoverleg. FNV-bestuurder T. Heerts zegt dat de vakcentrale nagaat of de maatregel in strijd is met diverse internationale verdragen die Nederland heeft ondertekend. „Absurd, buiten proporties”, reageerde vice-voorzitter J. Westerbeek-Huitink van CNV. „Op deze manier kunnen wij geen goede afspraken meer maken voor zieke werknemers.”

Werkgeversorganisatie VNO-NCW noemt de maatregel half werk. De uitkering in het tweede ziektejaar tot 100 procent aanvullen, zou onmogelijk moeten worden gemaakt. „Ontmoediging is niet genoeg”, aldus de organisatie.

Na het stukgelopen voorjaarsoverleg zette het kabinet de eigen plannen voor VUT en prepensioen door. De Tweede Kamer voert donderdag op verzoek van de PvdA een spoeddebat over het opzeggen van de afspraken.