Nederland is een van de landen die een provinciaal reconstructieteam (PRT) naar Afghanistan sturen. Premier Balkenende heeft dat maandag gezegd tijdens de NAVO-top in Istanbul.

Het gaat om 120 tot 150 Nederlanders, voornamelijk afkomstig van de Groep Geleide Wapens uit de Peel, een onderdeel van de Koninklijke Luchtmacht. Ze worden aangevuld met militairen van landmacht en marine. De eersten gaan half september, de anderen volgen begin oktober. In eerste instantie blijven ze een jaar.

Sinds 1 april van dit jaar neemt de luchtmacht al deel aan de International Security Assistance Force (ISAF) in Afghanistan met zes Apache-helikopters en ongeveer 130 militairen. De Apaches opereren vanaf Kabul International Airport. Tevens zijn op het hoofdkwartier van ISAF ongeveer 25 Nederlanders van alle krijgsmachtdelen werkzaam.

De Groep Geleide Wapens opereert onder andere met Patriot-raketten. In maart vorig jaar werden de militairen uitgezonden naar het zuidoosten van Turkije. De Patriots moesten eventuele inkomende raketten uit Irak vernietigen.

De Patriots gaan niet mee naar het noorden van Afghanistan. De militairen zullen voornamelijk patrouilleren.

VVD, CDA en PvdA reageerden maandag in beginsel positief op het voornemen van het kabinet. Maar volgens het VVD-Tweede-Kamerlid Wilders moet er internationaal veel meer gebeuren, „anders is Afghanistan binnen een jaar weer terug bij af.” Het gaat hem dan vooral om de aanpak van de papaverteelt en het inperken van de macht van de krijgsheren.

Ook PvdA-woordvoerder Koenders zei zich zorgen te maken over de vraag of de missie wel voldoende kracht heeft. „Dat is voor ons een voorwaarde.” Bovendien wil hij een duidelijke afbakening tussen het militaire werk en het humanitaire deel.

Het CDA vindt dat Nederland het beroep van de NAVO niet kan negeren. „Het land moet er weer bovenop komen”, aldus het CDA-kamerlid Ormel. Als het kabinet een bevredigend antwoord heeft op de veiligheidssituatie, kan het rekenen op de politieke steun van het CDA.

Nederland wil zo helpen om het gezag van de regering-Karzai buiten de hoofdstad Kabul te vergroten. De Nederlanders komen in de provincie Baghlan, een gebied half zo groot als Nederland. Er wonen 875.000 mensen.

Voordeel van dit gebied is de ligging bij de bases in Kabul en Kunduz, aldus minister Kamp van Defensie. In geval van nood kunnen de Amerikanen en de Duitsers uit deze gebieden te hulp schieten.

De uitzending van meer Nederlanders is een onderdeel van een NAVO-uitbreiding met in totaal 3500 manschappen uit diverse landen. Ze hebben als belangrijkste taak in september de eerste Afghaanse verkiezingen te helpen beveiligen. Er zitten al 6500 NAVO-militairen in Afghanistan.

Dat de Nederlanders pas na de verkiezingen arriveren, kan volgens minister Kamp niet anders: „We willen ons zorgvuldig voorbereiden. We nemen daar toch een risico. Militair-technisch kan het niet eerder.”

Behalve het Nederlandse team, telt de NAVO dit najaar vier andere teams in het noorden. De landen die ook aan de uitbreiding meewerken zijn Engeland, Duitsland, Noorwegen, Zweden, Finland, Denemarken en Roemenië. Na de uitbreiding bewaakt de NAVO bijna 190.000 van de 647.500 vierkante kilometer die Afghanistan meet.

Op den duur wil de NAVO uitbreiden naar het zuiden van Afghanistan. Uiteindelijk zijn ruim twintig provinciale reconstructieteams voorzien. Kamp zei maandag nadrukkelijk dat Nederland geen volgende teams beschikbaar zal stellen.