Vliegen met een ongetemde stier
Ronkend stijgt een tomaatrode Airbus AS350-helikopter op van de landingsplaats op het kazerneterrein bij Harstad, Noord-Noorwegen. Sneeuwwolken stuiven op. In de bergen vliegen in een heli met loodzware vracht vraagt vakmanschap. „Zo’n helikopter is net een ongetemde stier.”
In een flauwe bocht scheert de Airbus AS350 –beter bekend als Eurocopter– over de omgeving van Harstad. Een fabelachtig fraai sneeuwlandschap schuift diep onder het toestel voorbij. Besneeuwde bergtoppen, donkere meren, hier en daar een dorp. Ongeveer dagelijks is piloot en flight operation manager Victor Cook (29) van Heli-Team te vinden in de cockpit van zijn splinternieuwe LN-OAB.
Lego
Het Noorse bedrijf is zes dagen per week –„soms zeven”– in de lucht met bijvoorbeeld de opbouw van elektriciteitsmasten vanuit de lucht. „Lego voor gevorderden”, zegt Cook lachend achter de stuurknuppel. Ook het trekken van elektriciteitskabels van de ene mast naar de andere staat regelmatig op het programma. Of het transporteren van containers. Of complete berghutten. Of het storten van beton op een bergrug.
Heli-Team heeft de afgelopen 25 jaar alle elektriciteitsmasten en -kabels in de drie noordelijkste provincies van Noorwegen aangelegd. Op onmogelijke locaties. Plekken waar een doorsneetransportbedrijf met z’n diepladers niet komt, vormen een uitdaging voor Heli-Team.
Het helikopterbedrijf verzorgt ook vipvluchten. Op verzoek. Vandaag heeft Cook een koppel Marsof’ers, elitemilitairen van het Korps Mariniers, opgepikt na een oefening in het berglandschap en afgezet bij de kazerne. „Leuk klusje tussendoor.”
Vloot
Het Noorse familiebedrijf, opgericht in 1988, telt twaalf man personeel, waarvan negen piloten, en een vloot van zeven helikopters – zes Airbus AS350’s en één Bell 205-heli. In zijn dertigjarig bestaan heeft het bedrijf met een omzet van 5 miljoen euro meer dan 400.000 vlieguren op z’n naam staan. ”We lift Northern Norway”, oftewel: Wij tillen Noord-Noorwegen op.
De helikopteronderneming bestrijkt het hele noorden van Noorwegen. „Van Brønnøysund in het zuiden, tot de Noordkaap boven in Noorwegen en de Russische grens in het oosten.”
Missie
Cook, geboren en getogen Rotterdammer, werkt nu drie jaar voor Heli-Team. „De mooiste baan die je je maar kunt indenken”, zegt hij, terwijl hij langs een witte bergrug van pakweg 300 meter scheert. „Elke dag is nieuw, elke dag is anders. Aan het eind van een werkdag heb je het gevoel een missie te hebben voltooid. Dat geeft voldoening.”
„Het is ook intensief, zwaar werk”, stelt de piloot terwijl hij nog een rondje over het water van Andfjorden doet. „Het vliegen met een heli is alsof je op een ongetemde stier zit die je continu onder controle moet houden.”
Lastige klus. „Het plaatsen van onderdelen van een elektriciteitsmast is heel precies werk. Je zit vanuit de cabine continu naar beneden te turen. Met je helm op, voor de veiligheid. Ik kan vanuit de heli alleen tweedimensionaal kijken. De hoogte is niet in te schatten. Tegelijkertijd moet ik rekening houden met de werknemers van het constructiebedrijf die boven in de mast staan.”
Veiligheid
De Airbus AS350 –gewicht 1350 kilo– kan 1400 kilo aan lading transporteren. „De vracht is soms zwaarder dan het toestel zelf. Dáárom is dit zo’n goeie machine.” Bij gevaarlijke klussen houdt het helibedrijf echter veiligheidshalve een marge van 1250 kilo aan. „Dat is nog altijd het gewicht van een kleine personenauto.”
De hoogte van de lading kan variëren van 0 tot 50 meter. Aan een 15 meter lage kabel, onder aan de heli, hangt een haak, die de piloot vanuit de cabine –met één druk op de knop– elektrisch kan openen en sluiten.
Zonder risico’s is het werk niet. „We moeten vooral rekening houden met de wind.” Toch blijven de risico’s beperkt, verzekert Cook. De piloten analyseren vooraf zorgvuldig de vliegomstandigheden en stellen een risicoanalyse op. „Daarmee is de kans op een ongeluk niet groter dan dat je op straat een auto-ongeluk krijgt.”
Kanonnen
De AS350 –topsnelheid 289 km per uur, kruissnelheid 250 km per uur– passeert een schiereilandje bij Harstad. Historische locatie. Vier immense Duitse kanonnen –doorsnee 40,6 centimeter– op militair terrein zijn vanuit de lucht duidelijk zichtbaar. Fotograferen verboden. Klik.
Cook heeft zijn sporen verdiend in het helivliegen. De tweejarige opleiding tot piloot heeft hij gevolgd in de Verenigde Staten. Vervolgens is hij werkzaam geweest in Brazilië en Zuid-Sudan. Onder andere voor het Rode Kruis. „In Zuid-Sudan stijg je op en vlieg je vervolgens anderhalf uur op de automatische piloot. Weinig uitdagend.” In Noorwegen vliegt hij altijd handmatig.
Via een collega is de helikopterpiloot in Noorwegen beland. Spijt heeft hij er niet van, heimwee naar Nederland ook niet. „Ik woon al tien jaar in het buitenland.” Wat mist hij wel? „Bitterballen.”