Bij ongunstige weersomstandigheden zou een stookalarm of zelfs een stookverbod moeten worden ingesteld, suggereren de ondertekenaars van het advies.

Voor zo’n verbod én de handhaving ervan, is wetgeving op landelijk niveau nodig. Geïrriteerde burgers moeten niet het heft in handen gaan nemen.

Zo’n 14 procent van de Nederlanders bezit een houtkachel of open haard. Dit aantal neemt nog altijd toe, volgens het platform, waarbij diverse partijen zijn aangesloten, waaronder de gemeenten Utrecht en Groningen, GGD’s, het RIVM en het Longfonds.

Irritatie

Zo’n 10 procent van de Nederlanders heeft volgens het platform last van houtrook. Hun gezondheidsklachten verergeren of ze klagen over stankoverlast en roetneerslag. Bij gezondheidsklachten valt te denken aan irritatie van ogen en de keel of aan ademhalingsproblemen. „Het stoken kan bijvoorbeeld een astma-aanval triggeren”, zegt Mariken Stolk, woordvoerder van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal.

Milieu Centraal ontraadt om een houtkachel te stoken of een open haard te gebruiken. Tegelijkertijd geeft de organisatie stooktips op haar site om de overlast te beperken. „Schoon stoken is overigens onmogelijk”, weet Stolk. „Een houtkachel vervuilt meer dan verwarming via gas of stroom.”

Dat laatste geldt volgens het platform ook voor een pelletkachel, al stoot die wel minder fijnstof uit. Het platform vraagt de staatssecretaris daarom de overheidssubsidie op dergelijke kachels te heroverwegen.

Milieu Centraal is wel betrokken bij het platform, maar ondertekende het advies aan de staatssecretaris niet. „We geven enkel onafhankelijke voorlichting.”

Politie

De gemeente Utrecht zette wel haar krabbel onder de brief aan de bewindsvrouw. Maar inwoners van de domstad hoeven nog niet te vrezen dat de politie binnenkort bij hen op de stoep staat als zij een stookalarm negeren, zegt Matthijs Keuning, woordvoerder van de gemeente.

„Het advies van het platform is een eerste aanzet. Om beleid te ontwikkelen, zullen er methodes ontworpen moeten worden om stankoverlast of gezondheidsschade door houtkachels te meten. Pas dan kun je een stookalarm afkondigen of een eventueel verbod instellen.”

De woordvoerder erkent dat Utrechtenaren die zich ergeren aan hun stokende buurman voorlopig in de kou blijven staan. „We zitten overigens niet stil en brengen het stookgedrag nu al onder de aandacht. Onder andere door te wijzen op stookwijzer.nu. Wie op deze site zijn locatie intikt, krijgt een stookadvies op basis van de weersomstandigheden.”

Inwoners van de domstad klagen niet massaal. „In 2016 en 2017 lieten 21 mensen één keer van zich horen. Eén inwoner trok vijftig keer aan de bel om zijn ongenoegen over stokende buren kenbaar te maken.”