Ook over een bezuiniging van 100 miljoen op het onderwijsachterstandenbeleid zitten minister en Kamer niet op één lijn.

Van der Hoeven wil dat nieuwe basisscholen en nieuwe scholen voor voortgezet onderwijs bij de start maximaal 80 procent leerlingen hebben met een achterstand. Met uitzondering van de VVD vinden alle fracties dat geen goed idee. Ze denken dat vooral ouders die scholen op een islamitische grondslag willen stichten, daarvan de dupe zijn. CDA, PvdA, D66, SP, GroenLinks, LPF, ChristenUnie en SGP vinden dat de minister met haar voorstel ten onrechte de vrijheid van onderwijs inperkt.

Van der Hoeven is niet overtuigd door de Kamer, zo bleek tijdens de beantwoording. Ze scherpte haar voorstel zelfs nog aan. Ze vindt dat nieuwe scholen niet alleen bij de stichting, maar gedurende de eerste vijf jaar van hun bestaan niet meer dan 80 procent achterstandsleerlingen mogen hebben.

Bij de bepaling van onderwijsachterstanden doemde er gisteren nog een probleem op. Om te bepalen of een leerling een taalachterstand heeft, is er een test nodig. De Tweede Kamer verzet zich echter tegen een kleutertest. Minister Van der Hoeven ziet het testen van jonge kinderen als enige mogelijkheid om te bepalen hoe groot de taalachterstand is.

De Kamer botste gisteren ook met Van der Hoeven over een bezuiniging op het onderwijsachterstandenbeleid. In het regeerakkoord is afgesproken dat met ingang van 1 augustus 2005 een korting van 100 miljoen euro plaatsvindt.

VVD en D66 willen af van deze bezuiniging, zo bleek dinsdag. Omdat de oppositie ook tegen de korting is, bestaat er onvoldoende draagvlak voor de maatregel. Alleen het CDA verdedigde dinsdag de bezuiniging.

Minister Van der Hoeven gaf aan dat zij op haar begroting geen geld beschikbaar heeft om de korting ongedaan te maken. Ze adviseerde de Kamer om tijdens de algemene beschouwingen over de begroting van 2005, in september aanstaande, daarover knopen door te hakken.

De Tweede Kamer verzet zich fel tegen mogelijke gedwongen spreiding van leerlingen. Minister Van der Hoeven wil dat gemeenten en schoolbesturen niet-vrijblijvende afspraken maken over het spreiden van witte en zwarte leerlingen. De christelijke fracties vinden dat hierdoor het eigen toelatingsbeleid van scholen in het gedrang kan komen. Dat vinden ze onwenselijk. Andere fracties zijn tegen omdat de vrijheid van ouders om een school van hun keuze uit te zoeken, wordt beperkt. Van der Hoeven gaf aan dat het gaat om een niet-vrijblijvend overleg. Van gedwongen toelating wil de minister niets weten.

De Kamer gaat akkoord met het voorstel van de minister om van scholen meer aandacht te vragen voor burgerschapsvorming. Dat mag in aparte lessen, maar dat hoeft niet. SGP’er Van der Vlies stelde voor om leerlingen te verplichten het Wilhelmus te leren. Van der Hoeven vindt het prima als scholen het volkslied betrekken bij burgerschapsvorming, maar om leerlingen te verplichten het lied uit het hoofd te leren, gaat de minister een stap te ver.