Sinds 1 januari 2013 moet iedere nieuwe hypotheek verplicht worden afgelost om in aanmerking te komen voor hypotheekrenteaftrek. Ook de mythe van het begrip ”aflossingsvrij” is al lang doorgeprikt, omdat deze naam ten onrechte de indruk wekt dat een huiseigenaar gedurende de looptijd niets hoeft af te lossen om op de einddatum van de schuld verlost te raken.

Toch circuleren er op internet nog altijd lijstjes met daarop de „nadelen” van aflossen. Vaak genoeg is die opsomming net zo lang als het rijtje met voordelen, zodat je als consument de indruk krijgt dat het een lastige keuze betreft waar allerlei haken en ogen aan zitten. Wie er echter kritisch naar kijkt, ontdekt al snel dat het in de meeste gevallen gaat om desinformatie of zelfs achterhaalde argumenten.

Zo wordt nog altijd gewezen op het feit dat je minder teruggaaf ontvangt van de fiscus wanneer de hypotheekschuld daalt, omdat er maandelijks ook minder rente aan de bank verschuldigd is. Strikt genomen klopt dat, maar ik zeg altijd tegen mijn vrouw dat ze nog altijd veel goedkoper uit is wanneer ze helemaal niets koopt dan wanneer ze een artikel afrekent bij de kassa met 50 procent korting. Hypotheekrenteaftrek is een vals lokkertje dat verhult dat over de totale looptijd een veelvoud van het aankoopbedrag moet worden betaald aan hypotheekrente.

Een ander argument dat vrijwel altijd wordt genoemd, is dat spaargeld waarmee is afgelost niet langer vrij besteedbaar is omdat het ‘in stenen’ zit. Om die reden is het ook lang niet altijd verstandig of zelfs raadzaam om (extra) af te lossen, zeker niet wanneer daarvoor spaargeld moet worden aangesproken dat dienstdoet als buffer of aanvulling op het pensioen. Net als bij beleggen kun je de vuistregel hanteren dat je alleen moet aflossen met geld dat je niet nodig hebt.

Zelf hebben wij dat probleem omzeild door extra hard te gaan sparen. Die strategie wordt zelden expliciet genoemd, hoewel die allerlei onverwachte voordelen meebrengt. Zo zijn wij over de jaren gewend geraakt aan een veel soberder uitgavenpatroon, zodat ook alle rekensommetjes omtrent korter werken en een eventueel vroegpensioen een heel ander karakter krijgen.

Wat veel financieel adviseurs u ook niet zullen vertellen, is dat het in veel gevallen nog steeds mogelijk is om een deel van de waarde van de afgeloste woning op te nemen. Niet elke bank zal u voor dat doel een aflossingsvrije hypotheek willen verstrekken, maar er zijn nog steeds genoeg geldverstrekkers bereid om u een ton te lenen met als onderpand een woning met een waarde van 250.000 euro, zeker als u een redelijk aanvullend pensioen heeft opgebouwd.

Het vraagt om wat speurwerk, enige vasthoudendheid en een adviseur die met u mee wil denken, maar op deze manier kunt een tegen de huidige superlage rente zelf een soort opeethypotheek optuigen. Het vrijgekomen bedrag kunt u inzetten als aanvulling op uw inkomen of om iets eerder te stoppen met werken, maar ook om uw (klein)- kinderen bij leven en welzijn af en toe iets toe te stoppen.

De auteur is schrijver en publicist. Reageren? hormann@refdag.nl