Premier Balkenende zei in een kamerdebat dat hij wil accepteren dat de EU-landen op termijn geen eigen eurocommissaris houden en dat de Europese Commissie wordt verkleind tot achttien zetels, met een roulerend lidmaatschap. CDA en VVD zijn daar fel op tegen.

Onder de huidige 25 EU-landen tekent zich een compromis af, waarbij elk land tot het jaar 2014 een eigen eurocommissaris houdt. Vanaf 2014, als de EU mogelijk is uitgebreid met landen als Roemenië, Bulgarije, Kroatië en Turkije, moet de Commissie worden teruggebracht tot achttien zetels. Dat moet gepaard gaan met een systeem van „gelijke rotatie” onder de lidstaten. Balkenende noemde dat woensdag „zeer aanvaardbaar.”

De Tweede Kamer nam eerder een motie aan waarin zij het kabinet opriep te strijden voor het behoud van een eigen eurocommissaris met stemrecht. Tijdens het kamerdebat woensdag zei VVD-Tweede-Kamerlid Van Baalen dat het „onwenselijk” is om nu al vast te leggen hoe het in 2014 verder gaat. Ook CDA’er Van Dijk wil dat niet. De partijen willen niet verdergaan dan een evaluatie in 2014.

Als het kabinet toch instemt met de verkleining van de Commissie en ook op twee andere -financiële- punten onvoldoende binnenhaalt, wil Van Baalen niet instemmen met de EU-grondwet.

Mochten de onderhandelingen tussen de EU-regeringsleiders over de grondwet vandaag en morgen in Brussel mislukken, dan moet de EU het er maar een paar jaar bij laten zitten, vindt de VVD. Nederland, dat vanaf 1 juli voorzitter is van de EU, moet dan niet proberen alsnog tot resultaten te komen. „Dan houden we gewoon vijf jaar vast aan het huidige verdrag van Nice”, aldus Van Baalen.

Overigens bevestigde minister Bot van Buitenlandse Zaken woensdag na afloop van het debat dat de Franse president Chirac zich tegenover premier Balkenende „zeer lovend” heeft uitgelaten over minister Veerman van Landbouw.

Veerman is volgens bronnen in Den Haag voor het CDA kandidaat om de huidige eurocommissaris Bolkestein op te volgen. Volgens Bot noemde Chirac Veerman „een voortreffelijke man.” Premier Balkenende zei eerder dat hij het „niet wenselijk” vindt dat een minister uit het kabinet verdwijnt naar Brussel.

De VVD eist tot nog toe de post van Bolkestein op en heeft daarvoor oud-minister Kroes naar voren geschoven. Ook oud-CDA-minister Ruding zou in de running zijn. Gewezen PvdA-staatssecretaris Van der Ploeg heeft zichzelf gekandideerd.