De ministers Kamp van Defensie en Donner van Justitie zullen woensdagavond tijdens een spoeddebat uitleg geven over de zaak-Erik O. De Kamer wilde onder andere weten hoe het komt dat geheime informatie over de betrokkenheid van de marinier bij speciale militaire operaties op straat is komen te liggen.

De SP vroeg het debat dinsdag aan om duidelijkheid te krijgen over de inzet van militairen bij staatsgeheime operaties. Een brief van staatssecretaris Van der Knaap van Defensie over de inzet van speciale eenheden liet volgens SP-kamerlid Van Velzen nog veel vragen open.

In die brief stelt de staatssecretaris dat Nederland geen speciale eenheden op pad stuurt met een ”license to kill”. Wel is het risico dat tijdens speciale operaties geweld moet worden gebruikt groter dan bij reguliere missies.

Defensie wil niet zeggen hoe vaak de Kamer inmiddels vertrouwelijk is geïnformeerd over heimelijke operaties. Duidelijk is wel dat het kabinet geheime operaties van de Bijzondere Bijstandseenheid (BBE) van de mariniers niet bij de Tweede Kamer hoeft aan te kondigen. Wel moet een dergelijke operatie achteraf altijd worden gemeld. Die informatie is vertrouwelijk.

De linkse oppositie wilde ook helderheid over de verhouding tussen het openbaar ministerie en Defensie. Onduidelijk is hoe het OM moet omgaan met eventuele misdrijven die tijdens speciale operaties worden begaan. De PvdA vroeg zich af of dat een van de redenen was waarom het OM nog steeds geen besluit heeft genomen over een vervolging van O.

Minister Donner van Justitie bestrijdt overigens dat het OM in de zaak tegen Erik O. informatie naar buiten heeft gebracht die staatsgeheim is. Volgens de bewindsman bevat het strafdossier tegen O. geen gegevens over een antiterreuractie van de BBE in het buitenland.

PvdA-woordvoerder Koenders kreeg dinsdag eindelijk de Kamer aan zijn kant toen hij vroeg om gedetailleerde informatie over het Nederlands beleid in de aanloop naar de oorlog in Irak. Uit een onderzoek van NRC Handelsblad van afgelopen zaterdag zou blijken dat de Kamer op sommige momenten vollediger geïnformeerd had kunnen worden. Het artikel zette vraagtekens bij de manier waarop het kabinet is omgegaan met de informatie over het bestaan van massavernietigingswapens en bij de stelling dat de oorlog tegen Irak juridisch gerechtvaardigd was, zoals het kabinet altijd heeft volgehouden. Wanneer het debat over deze kwestie precies wordt gehouden, is nog niet bekend.

De stemming over het kabinetsbesluit de missie in Irak met acht maanden te verlengen, wordt volgende week woensdag gehouden. Voor die tijd volgt eerst een schriftelijke vragenronde die aanstaande vrijdag moet zijn afgerond met het antwoord van de regering. Diezelfde dag houdt Defensie een briefing voor de Kamer die in principe openbaar is. Vervolgens houdt de Kamer volgende week dinsdag nog een debat over de verlenging.